ژست فرهنگی با محتوای غیرفرهنگی!

اظهارات یکی از بازیگران زن سینمای ایران در قالب یک برنامه گفتگومحور در فضای مجازی با بازتاب های گسترده ای رو به رو شده است. بازیگر مذکور در چندین بخش از صحبت های خود به شیوه های آشکار و پنهان، توان مالی خودش را به رُخ کشیده و از وضعیت مرفه زندگی اش حرف زده است. او حتی خود را با یکی از همکارانش نیز مقایسه کرده و در عین دوستی با وی به این مساله اشاره کرده که وضعیت مالی همکارش از او ضعیف‌تر است!

در عین حال، مدتی قبل نیز شاهد بودیم که یکی از بازیگران شناخته شده مرد سینمای ایران هم با تاکید بر اینکه "پُز نیست سبک زندگیمه"، به توجیه سبک زندگی لوکس و گران خود پرداخته بود. وایرال شدن ویدئوها و عکس‌های مرتبط با این قبیل مسائل در فضای مجازی و بازتاب های گسترده آن ها، توجه به 3 نکته را ضروری می سازد.

اول اینکه همواره اینطور گفته شده که هنرمندان از مردم و برای مردم هستند. در واقع، آن ها سرمایه اصلی خودشان را از مردمشان می گیرند و در کار هنری خود نیز باید بازتابی از جامعه خودشان باشند. اینکه فردی با عنوان هنرمند، آن هم در شرایطی که مردم کشورمان با مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می کنند، موقعیت مادی خود را به صورت آشکارا به رخ می کشد و به آن می بالد، نشان از آن دارد که اساسا گویی بخشی از جامعه خود و مردمی که باید نماینده آن ها باشد نیست. آیا واقعا ضرورتی دارد افراد، ثروت و دارایی های خود را در قالب یک برنامه یا پُست در فضای مجازی به رخ دیگران بکشند؟ آیا این حرکت نمودی از هویت فرهنگی یک هنرمند واقعی می تواند باشد؟

نکته دوم اینکه یکی از مهم‌ترین نقدهایی که می‌توان به نمایش ثروت هنرمندان در فضای مجازی و رسانه‌ها وارد کرد، تقویت شکاف طبقاتی در جامعه است. هنرمندان سینما که در برخی موارد با درآمدهای بالا و زندگی لوکس خود در معرض دید عموم قرار دارند، می‌توانند حس نابرابری را در بین مردم ایجاد کنند. این رفتار باعث می‌شود تا افرادی که در طبقات پایین‌تری از جامعه قرار دارند، احساس کنند که در مقایسه با هنرمندان یا افراد مشهور، از امکانات و منابع کمتری برخوردارند. این احساس نابرابری می‌تواند به کاهش انگیزه‌های اجتماعی، افزایش نارضایتی‌های اجتماعی و حتی بی‌اعتمادی به نظام اقتصادی منجر شود.

هنرمندانی که ثروت خود را به نمایش می‌گذارند، به نظر می‌رسد که در تلاشند تا تصویری از خود به عنوان فردی موفق و منحصر به فرد ایجاد کنند اما این تصویر ممکن است در نهایت فقط شکاف‌های اجتماعی را بیشتر کند. این موضوع به‌ویژه زمانی برجسته می‌شود که افراد در وضعیت اقتصادی سخت قرار دارند .

و مساله سوم اینکه پدیده به رخ کشیدن ثروت، می‌تواند موجب گسترش فرهنگ مصرف‌گرایی و مادی‌گرایی در جامعه شود. در این فرهنگ، ارزش‌ها بیشتر بر اساس ظاهر و توانایی‌های مالی فرد سنجیده می‌شود و معیارهای انسانی و معنوی به حاشیه رانده می‌شوند. به طور خاص، هنرمندانی که ثروت خود را به طور آشکار در شبکه‌های اجتماعی یا در برنامه‌های تلویزیونی به نمایش می‌گذارند، در واقع به طور غیرمستقیم به ترویج این ایده می‌پردازند که “ثروت" و “مادی‌گرایی" می‌توانند نشانه‌هایی از موفقیت و خوشبختی باشند.

این نوع تبلیغ می‌تواند تأثیرات منفی بر نسل جوان داشته باشد که در جستجوی الگوهایی برای زندگی و موفقیت هستند. این نسل ممکن است تصور کنند که موفقیت تنها از طریق پول و نمایش ثروت به دست می‌آید، در حالی که موفقیت‌های واقعی می‌توانند به جنبه‌های دیگر زندگی همچون رشد شخصی، کمک به جامعه، و ارتقای فرهنگ انسانی ارتباط داشته باشند. در نتیجه، این گونه رفتارها می‌توانند موجب انحراف از ارزش‌های واقعی انسان‌دوستی، همدلی، و نوع‌دوستی شوند.

منبع: جامعه خبري تحليلي الف