داروی اقتصاد بیمار ایران

لیبرال‌ها و نئولیبرال‌ها از بدو انقلاب تاکنون به شکل پنهان و آشکار نسخه‌های متعددی را برای درمان بیماری‌های اقتصاد کشور که در اکثر موارد خود عامل آن بوده‌اند پیچیده و پیوسته تمام تلاش خود را به‌کار برده‌اند تا در کسوت ناجی، همه داروهایشان را به پیکر بدحال اقتصاد تزریق نمایند، اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، همه داروهایی که تاکنون تجویز کرده‌اند مسموم بوده و به وخامت بیش از پیش حال این بیمار نگون‌بخت و تشدید مشکلات اقتصاد کشور منجر شده است.

مشکل اصلی این است که اگرچه در ظاهر گاهی لیبرالیسم سیاسی، لیبرالیسم اقتصادی و نئولیبرالیسم در تضاد با هم قرار می‌گیرند و به‌عنوان مثال ظاهراً بر ضرورت وجود دولت قوی تآکید می‌ورزند، اما در عین حال دولت را از ورود به مسائل اقتصادی بر حذر داشته و وجود دولت قوی را برای حمایت از اقدامات خود ضروری می‌دانند، چرا که معتقدند همۀ اَشکال رفتار انسانی متأثر از مباحث اقتصادی است و لذا باید فضاهای سیاسی و فرهنگی را حول الگوی بازار یعنی پول و سرمایه سامان داد.

در واقع مادیگرایی مطلق در ذات این دیدگاه نهفته است و به همین دلیل یکی از نسخه‌های تجویزی آنها ایجاد بازار آزاد یا همان بازار رقابتی با مفهوم موردنظر خودشان است، در حالی که در واقع بازار موردنظر آنها به تکمیل فرآیند شکل‌گیری یک بازار انحصاری منتهی خواهد شد، بازاری که کنترل آن از نحوه و میزان قیمت‌گذاری کالا و خدمات تا صدور مجوز حضور، کاملاً در اختیار تعداد معدودی از صاحبان ثروت و قدرت قرار خواهد گرفت و طبقه ضعیف یعنی اکثریت جامعه هیچ نقش و جایگاهی در آن نخواهند داشت.

در واقع همان‌گونه که شواهد و قرائن نیز نشان می‌دهد، اجرای این سیاست به شکاف طبقاتی بسیار عمیق منتهی و فاصله بین فقیر و غنی را به شدت افزایش خواهد داد و درست به همین دلیل است که نظام اسلامی این طرز تفکر را مردود شمرده و امامین انقلاب (دامت برکاته) نیز همواره بر طرد این تفکر مسموم اصرار نموده و هشدار داده‌اند که تحقق چنین تفکری می‌تواند به فروپاشی جامعه اسلامی منتهی شود.

با این توصیف اگر مسئولین محترم واقعاً به فکر اصلاح نظام اقتصادی کشور، رونق تولید، بهبود وضعیت معیشتی مردم و افزایش درآمد دولت هستند، باید به جای تسلیم شدن در برابر نسخه‌های تجویزی نظام سرمایه‌داری، اجرای کامل و دقیق طرح اقتصاد مقاومتی و رفع مشکلاتی مانند موارد ذیل را در دستور کار قرار دهند و مطمئن باشند که با اجرای این موارد گره بخش عمده مشکلات در این زمینه حل خواهد شد.

برخی از مهمترین اقدامات قابل اجرا در این زمینه عبارتند از؛

در گام نخست، اصلاح و بهینه‌سازی نظام تعلیم و تربیت که کلید اصلی حل اساسی مشکلات است و در گام دوم بهینه‌سازی و افزایش کارآیی سیستم کنترل و نظارت و ریشه‌کن کردن فساد را با جدیت دنبال و عملیاتی نمایید.

انتصاب‌های دوست و فامیلی و غیرتخصصی که در روند انجام کارها گره ایجاد کرده را به طور کامل کنار بگذارید و متخصصین واقعی و متعهد را جایگزین آنها نمایید.

واسطه‌گری‌ها و دلالی‌های غیرضروری و دلالان فرصت‌طلبی که خون مردم را در شیشه کرده و با کار ناجوانمردانه خود به گرانی‌ها دامن می‌زنند را حذف کنید.

سرمایه مردم در بانک‌ها به‌ویژه بانک‌های خصوصی را در مسیر تولید و توسعه زیرساخت‌ها هدایت کنید و جلوی وام‌های بی‌رویه، بنگاه‌داری و انجام کارهای غیرمولد آنها را بگیرید.

برای بازگرداندن ۹۵ میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی اقدام و برای جلوگیری از تکرار این مشکل، از صادرکنندگان به ویژه صادرکنندگان عمده مثل؛ هلدینگ‌ها، پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، سیمانی‌ها و امثال آنها پیمان‌نامه ارزی بگیرد تا هم اولویت و انصاف را در تأمین بازار داخلی رعایت کنند و هم درآمدهای دلاری حاصل از صادراتشان را در بازار آزاد نفروشند و اگر تبعیت نکردند، آنها را ملی اعلام کنید.

برای ۱۳۸ شرکت دولتی (۴۴درصد شرکتهای دولتی) و۳۷۰ شرکت شبه‌دولتی (۲۹درصد شرکتهای شبه دولتی) که زیان‌ده هستند و بخش قابل توجهی از بودجه دولت را می‌بلعند، تدبیری بیندیشید.

برای افزایش پول ملی، حذف دلار از چرخه مالی کشور، تثبیت نرخ ارز و همچنین کنترل قیمتها و جلوگیری از افزایش نرخ تورم که احتمالاً مدیریت بخشی از اتاق کنترل آن تحت نفوذ مافیای قدرت و ثروت در داخل و خارج است، فکری بکنید.

جلوی رانت‌خواری و اختلاس و ارتشاء فرصت‌طلب‌هایی که در بخش‌های مختلف نظام اداری جا خوش کرده‌اند و از موقعیت شغلی خود سوءاستفاده می‌کنند را بگیرید و آنها را به دست قانون بسپارید و اموال نامشروع آنها را به بیت‌المال بازگردانید.

نفوذی‌ها و ناکارآمدهایی که در نظام اداری شاغلند و باعث کندی، توقف و ایجاد اختلال در سیستم اداری و اقتصادی شده‌اند را شناسایی و از سیستم دولتی حذف کنید.

کسانی که با سوءاستفاده از جایگاه خود (در سطوح مختلف) در حال سهم خواهی از کارآفرینان و نخبگان و یا در حال اخذ رشوه از ارباب و رجوع هستند و یا به هر شکلی با عملشان (فعل و ترک فعل) در مسیر رسیدن به قله علم و دانش و رونق تولید در کشور سنگ‌اندازی می‌کنند را شناسایی، مجازات و اخراج نمایید.

اصلاح ساختار اداری، خصوصی‌سازی و کوچک‌سازی دولت و حذف دستگاه‌های خنثی و ناکارآمد، راه‌کار دیگری است که می‌تواند به کاهش بودجه موردنیاز منتهی شود، مشروط بر آن‌که کاملاً ضابطه‌مند و منطبق با قوانین و مقررات و با اجتناب از اعطای هرگونه رانت انجام شود.

آزاد کردن قیمت‌ها قطعاً پیامدهای منفی متعددی (مانند؛ افزایش غیرمنتظره قیمت‌ها، افزایش نرخ رشد تورم، افزایش شکاف طبقاتی، افزایش فقر، حذف تولیدکنندگان خٌرده‌پا و امثال آن) و بعضاً مثبت (مثل کاهش قاچاق) را به همراه دارد، اما در مجموع مضرات آن بیشتر از منافع آن است، لذا چنانچه بر اجرای آن اصرار دارید، حداقل قبل از هر اقدامی افزایش یارانه‌ها و حقوق‌ها را هم متناسب با افزایش قیمت‌ها در دستور کار قرار دهید تا امکان ادامه حیات برای قشر ضعیف و متوسط نیز فراهم شود..

با اشرافیگری مقابله کنید و همچنین از انجام اقداماتی مانند؛ تغییر دکوراسیون دفتر کار مسئولین، انجام سفرهای خارجی غیرضروری، برگزاری همایش‌های بی‌خاصیت، پرداخت حق مأموریت‌های دلاری، اعطای هدایای نامتعارف و موارد مشابه آن اجتناب نمایید.

دیپلماسی اقتصادی، بازاریابی بین‌المللی و همچنین جذب سرمایه‌گذار خارجی و اجرای پروژه‌ها در چارچوب روش‌هایی نظیر فاینانس هم می‌تواند به تأمین بودجه موردنیاز کمک نماید، اما بدیهی است که جذب سرمایه‌گذار (اعم از داخلی یا خارجی) مستلزم ایجاد ثبات در قوانین و مقررات اقتصادی به‌ویژه قوانین مربوط به محیط کسب و کار و تولید و تجارت است، بنابراین نباید این موضوع مورد غفلت واقع شود.

سال‌هاست که اصلاح نظام بودجه‌ریزی و تغییر پایه پولی از دلار به ریال در تنظیم برنامه‌های سالانه و پنجساله همواره یکی از مطالبات همه دلسوزان و صاحبنظران بوده و قطعاً اجرای آن می‌تواند در استفاده بهینه از منابع نقش قابل توجهی داشته باشد.

مطلوب نبودن کیفیت برخی از کالا و خدمات و پایین بودن میزان بهره‌وری یکی از مشکلات اساسی بخش تولید به‌شمار می‌رود و لذا باید برای ارتقاء آن اقدامات لازم را به عمل آورد تا هزینه‌ها تولید کاهش و جذب مشتری افزایش یابد.

پروژه‌های نیمه‌کاره مشکل دیگری است که ادامه آن به هدررفت منابع و افزایش هزینه‌ها برای اتمام آنها منتهی می‌شود و لذا به هر شکل ممکن (واگذاری قانونمند به بخش خصوصی، جذب مشارکت‌های مردمی برای تکمیل آنها، هدایت سرمایه بانک‌ها به سمت تکمیل پروژه‌ها و ....) تکمیل آنها را در دستور کار قرار دهید.

برای سرعت بخشین به رفع کامل وابستگی به صادرت نفت و جلوگیری از خام‌فروشی(در همه موضوعات) برنامه‌ریزی و جایگزین‌های متعدد و متنوع نفت را شناسایی و گسترش تولید آنها را در دستور کار قرار دهید تا کشور از اقتصاد تک‌محصولی به شکل کامل نجات پیدا کند.

موانع کارآفرینی (سنگ‌اندازی‌ها، سهم‌خواهی‌ها، کاغذبازی‌ها، عدم همکاری بانک‌ها و...) را به طور کامل رفع و از مخترعین، مبتکرین و نخبگان با جدیت بیشتری حمایت نمایید.

برای قطبی‌سازی تولید و تجارت (قطب صنعتی، قطب الکترونیکی، قطب صنایع دستی، قطب مبل‌سازی، قطب تولید خرما یا زعفران و فرآورده‌های جانبی آنها و سایر موارد مشابه) متناسب با ظرفیت‌های هر استان و شهرستان برنامه‌ریزی و شرایط را برای تولید یک یا چند کالای مشخص در هر نقطه از کشور (در قالب بنگاههای زودبازده یا کارخانجات بزرگ) فراهم نمایید.

گسترش صدور خدمات فنی مهندسی هم می‌تواند درآمد ارزی کلان و قابل توجهی را به ‌همراه داشته باشد و در عین حال به رونق تولید و ایجاد اشتغال و همچنین تقویت روابط بین‌المللی کمک نماید.

کشاورزی و تولید فراسرزمینی برای تأمین کالاهای ضروری با مشارکت بخش خصوصی هم می‌تواند از تشدید مشکل کم‌آبی جلوگیری نماید و هم به جذب درآمدهای کلان منتهی شود، مشروط بر آن‌که اولاً کشاورزی داخلی به تولید محصولات اساسی مانند؛ گندم، برنج، دانه‌های روغنی، نهاده‌های دامی و خوراک طیور و آبزیان اختصاص داده شود و ثانیاً از نابودی سرمایه‌های زیرساختی این بخش مثل تغییر کاربری زمین‌ها و یا حتی خروج و کشتار دام‌های مولد ممانعت شود.

ساماندهی صادرات و واردات و تعیین خط قرمزها در هر دو مورد و به‌خصوص جلوگیری قاطعانه از واردات کالاهای غیرضروری و دارای تولید مشابه داخلی، از انحصار خارج کردن واردات کالاهای ضروری و همچنین مقابله با قاچاق در این زمینه هم از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

باور کنید ما نه تنها هیچ چیز از چین و ژاپن و اروپا و... کم نداریم، بلکه در بسیاری از موارد از جمله؛ نیروی انسانی مستعد با ضریب هوشی بالا، منابع طبیعی و مواد اولیه فروان، موقیت جغرافیایی سوق‌الجیشی، قرار گرفتن در چهارراه ترانزیتی جهان و دسترسی به آب‌های آزاد، دسترسی به بازارهای منطقه و جهان و امثال آن در شرایط به مراتب بهتری قرار داریم.

بدیهی است هیچ انسان عاقل و باوجدانی حاضر نمی‌شود، باز هم به دشمنانی که از ابتدای انقلاب تاکنون با صدها توطئه مثل؛ جنگ و آشوب و اغتشاش، تحریم و تهدید، شبیخون فرهنگی و ترور بهترین دانشمندان و فرماندهان و مسئولین کشورمان کمر به نابودی ما بسته مصالحه کند و امتیاز بدهد و همچنان منتظر معجزه برای کمک از سوی آنها بماند.

منبع: جامعه خبري تحليلي الف