به گزارش الف، جریان صدر به ریاست «مقتدی صدر» که بعد از پیروزی در یک انتخابات جنجالی و بحث‌برانگیز حاضر به همکاری با سایر احزاب عراقی جهت مدیریت پرونده سیاسی این کشور و تشکیل دولت جدید نبود طی چند ماه گذشته اقدام به ترسیم سناریوهایی کرده که نتیجه آن ناآرامی و تحرکات خشونت‌آمیز در بغداد و چند استان دیگر عراق بوده؛ آشوب‌هایی که تاکنون 20 کشته و بیش از 350 زخمی بر جای گذاشته است.
چند هفته قبل که طرفداران جریان صدر در اعتراض به نامزد معرفی شده توسط چارچوب هماهنگی شیعیان برای نخست‌وزیری آینده عراق به ساختمان پارلمان حمله کرده بودند برخی درباره احتمال سوءاستفاده شماری از طرف‌های خارجی و داخلی در عراق برای اجرای سناریویی مشابه اعتراضات اکتبر 2019 هشدار دادند. شاید مقتدی صدر زمانی که نمایندگان خود را از پارلمان عراق بیرون کشید احساس می‌کرد این اقدام، نیروهای سیاسی به ویژه چارچوب هماهنگی شیعیان را تحت فشار قرار داده و آنها را مجبور به پذیرش خواسته‌ها و تک‌روی‌های جریان صدر در عرصه سیاسی عراق خواهد کرد.
اما تحولات به شکل دیگری رقم خورد و نیروهای سیاسی عراق که بعد از تلاش فراوان نتوانستند مقتدی صدر را برای بازگرداندن نمایندگان خود به پارلمان متقاعد کنند تصمیم گرفتند مجددا با همکاری یکدیگر نامزدی را برای نخست‌وزیری معرفی کنند. روشن است که مرد قدرت‌طلبی همانند مقتدی صدر حاضر نیست به راحتی صحنه سیاسی عراق را از دست بدهد و از طرف دیگر احساس کرد با استعفای نمایندگانش از پارلمان دیگر قادر به تاثیرگذاری بر پرونده تشکیل دولت نخواهد بود. بعد از آن طی چند روز گذشته مقتدی صدر کاری مشابه «سعد حریری» نخست‌وزیر اسبق لبنان انجام داده و اعلام کرد که از دنیای سیاست کنار خواهد رفت.
مقتدی صدر به خوبی می‌داند با وزنه سیاسی سنگینی که جریان صدر و شخص او در عراق دارد چنین تصمیمی برای هوادارانش قابل تحمل نخواهد بود و ثمره این تصمیم وی اتفاقاتی است که به ویژه در خیابان‌های بغداد و منطقه سبز شاهد آن هستیم. اما درباره پیامدهای تصمیم مقتدی صدر برای کناره‌گیری از دنیای سیاست و اینکه ناآرامی‌های عراق به کدام سو می‌رود در وهله نخست باید به این نکته اشاره کنیم که رهبر جریان صدر این تصمیم خود را تا انتها پیش نخواهد برد و به نظر می‌رسد او بیشتر در صدد مانور دادن برای بازگشت دوباره به صحنه قدرت باشد.
مقتدی صدر یک بار نیز پیش از این در فوریه 2014 چنین تصمیمی گرفته و با بستن همه دفاتر سیاسی جریان صدر و انحلال این جریان و قطع همکاری با فراکسیون مربوطه در پارلمان کناره‌گیری خود از سیاست را اعلام کرده بود. او حتی یک بار در آگوست 2013 نیز اعلام بازنشستگی کرده بود اما به این تصمیمات خود پایبند نماند.
اما در هرصورت اعلام چنین تصمیمی در شرایط ناپایدار سیاسی عراق پیامدهای خطرناکی به دنبال دارد؛ به ویژه اینکه هنوز دولت رسمی در این کشور تشکیل نشده و بسیاری نگرانند کنترل اوضاع از دست دولت موقت خارج گردد. مقتدی صدر می‌داند که نیروهای سیاسی عراق باید برای آرام کردن اوضاع خیابان‌ها او را جهت انصراف از تصمیم خود متقاعد کنند که این امر مستلزم دادن امتیازاتی به وی است.
در این میان برخی تحلیلگران معتقدند که ناآرامی‌های اخیر در عراق اقدامی خودجوش از جانب هواداران صدر و برخی مردم بوده و طرف خاصی این تحولات را رهبری نمی‌کند. به ویژه اینکه جدا از طرفداران صدر سایر مردم عراق دل خوشی از دولت خود ندارند و ممکن است از این فرصت برای حضور در خیابان‌ها استفاده کنند که موجب تشدید اوضاع می‌شود. برخی نیز بر این باورند که مقتدی صدر با اعلام کناره‌گیری از دنیای سیاست قصد دارد مسئولیت اتفاقات اخیر و نیز بن‌بست سیاسی عراق را از دوش خود بردارد.
درباره اینکه ناآرامی‌های عراق ادامه‌دار خواهد بود یا نه می‌توان گفت که شاید اعتراضات طرفداران صدر به شکل گاه و بی‌گاه در قالب برخی اقدامات خشونت‌آمیز و مشخصا در بغداد ادامه داشته باشد اما این تحولات نمی‌تواند به سناریویی مشابه اعتراضات 2019 بدل گردد. به ویژه اینکه تجربه نشان داده احساسات مذهبی مردم عراق در آستانه اربعین حسینی آنها را به سمت خویشتن‌داری و دوری از تنش جهت برگزاری مراسم اربعین سوق می‌دهد و نیروهای امنیتی عراق و در کنار آنها حشد شعبی تدابیر لازم برای مهار چنین تحرکاتی را به کار خواهند بست.
اما درباره سرنوشت سیاسی عراق در مرحله آینده باید بگوییم که اقدام اخیر مقتدی صدر کلاف سردرگم تشکیل دولت در عراق را پیچیده‌تر خواهد کرد. آنچه که جریان صدر می‌خواهد انحلال پارلمان و برگزاری یک انتخابات دیگر است که تجربه ناموفق انتخابات قبل نشان می‌دهد این مسئله عواقب خطرناکی خواهد داشت. همچنین مشخص نیست که جریان صدر در انتخابات بعدی پیروز شود و در صورت شکستِ این جریان ممکن است صدری‌ها دست به اقدامات خطرناک‌تری بزنند. همچنین این احتمال وجود دارد که سایر احزاب سیاسی عراق نیز در صورت شکست در انتخابات دست به اقدامی مشابه جریان صدر بزنند.
اما در هر صورت نگرانی‌های زیادی درباره به هم خوردن ثبات داخلی عراق در نتیجه این تحرکات سیاسی وجود دارد و ممکن است برخی طرف‌های خارجی ذینفع برای سوءاستفاده از این وضعیت جهت پیشبرد اهداف خود وارد صحنه شوند.
