به گزارش الف، تنش‌ها میان چین و آمریکا بر سر تایوان در دوره «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده به شکل قابل توجهی افزایش یافت و هرچند که آمریکا سال‌ها قبل اصل «چین واحد» را امضا کرده اما تحرکات آن نشان می‌دهد که به این اصل پایبند نیست. در همین راستا تحرکات دولت‌های مختلف آمریکا در نوع روابطشان با تایوان به گونه‌ای بوده که حساسیت چین را برانگیخته و آن را تحریک‌آفرینی واشنگتن علیه پکن دانسته است.
در بحبوحه تنش‌های چین با آمریکا و تایوان، بعد از تغییر سیاست خارجی دولت آمریکا ، نگرانی‌هایی در میان هم‌پیمانان این کشور در مناطق مختلف به وجود آمد. «جک سالیوان» مشاور امنیت ملی ایالات متحده در آگوست ۲۰۲۱ در پی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «تعهد آمریکا به اسرائیل و تایوان مانند همیشه پایدار خواهد ماند». نکته قابل توجه این است که این مسئول آمریکایی به طور کلی نگفت که تعهد آمریکا به متحدانش ثابت خواهد ماند، بلکه تنها به نام اسرائیل و تایوان اشاره کرد.
به این ترتیب تایوان به تدریج در کانون تنش‌های میان آمریکا و چین قرار گرفته است و به ویژه رفتارهای آمریکا در حمایت از تایوان این شرایط را متشنج تر می‌کند. چند ماه قبل بود که «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا به مناسبت چهل و دومین سالگرد تصویب قانون روابط با تایوان در کنگره ایالات متحده، هیئتی را به منظور تاکید بر پایبندی واشنگتن به حمایت از تایوان به این کشور فرستاد. نشانه ها حاکی از آن است که آمریکا به موازات مناقشه و تنش با چین درصدد افزایش و تعمیق روابط خود با تایوان می‌باشد.
از طرف دیگر چین همچنان تایوان را بخش جدایی ناپذیر از سرزمین‌های خود می‌داند. همچنین دریای چین جنوبی که تایوان به عنوان بخشی از سرزمین‌های چین در آن قرار گرفته است موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مهمی برای پکن و اقتصاد چین دارد. درحالی که تنش‌ها میان پکن و واشنگتن همچنان ادامه دارد، چین ثابت کرده که تحت هیچ شرایطی در مسائل سرزمینی خود مانند تایوان و هنگ کنگ و.. امتیازی به آمریکا نمی‌دهد.
در این بین نشانه‌هایی وجود دارد که بر اساس آن چین به دنبال تسلط دوباره بر تایوان است.
از سوی دیگر آمریکا شیطنتی که در تحریک اوکراین علیه روسیه انجام داد را درباره تایوان علیه چین تکرار می‌کند؛ جایی که چندی قبل «جو بایدن» رئیس جمهور ایالات متحده اعلام کرد که چنانچه بین چین و تایوان درگیری ایجاد شود، واشنگتن متعهد به دفاع از تایوان خواهد بود.
بنابراین در بحبوحه جنگ اوکراین و پیامدهایی که گریبان آمریکا و اروپا و کل جهان را گرفته چندی قبل «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده علی‌رغم هشدارهای فراوان چین به تایوان سفر و با مقامات آن دیدار کرد. این نخستین سفر یک مقام ارشد آمریکایی به تایوان در 25 سال گذشته بود.
اما واکنش چین به این سفر صرفا به هشدارها محدود نشد و بعد از ورود پلوسی به تایوان، دفتر ریاست جمهوری آن مورد حمله سایبری قرار گرفت. علاوه بر آن ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLA) از آغاز برگزاری رزمایش‌هایی در اطراف جزیره تایوان خبر داد و جنگنده‌های چینی قبل از ورود پلوسی، در خط تقسیم تنگه تایوان به پرواز درآمدند.
بر همین اساس چین قصد دارد به تایوان و آمریکا بگوید که آمادگی ورود به جنگ را دارد که یادآور سناریو جنگ روسیه و اوکراین است؛ جایی که آمریکا با وعده کمک و حمایت، اوکراین را علیه روسیه تحریک کرده و سپس نتوانست با پیامدهای این جنگ مقابله کند. با این اوصاف به نظر می‌رسد دولت «جو بایدن» که اعلام کرده بود به مرور از خاورمیانه عقب‌نشینی کرده و قصد دارد توجه خود را معطوف به شرق آسیا کند، به دنبال اجرای طرح‌های خطرناکی است و شاید در آینده‌ای نزدیک این بار شاهد بی‌ثباتی در این قسمت از قاره آسیا باشیم.
البته الگویی که اکنون ایالات متحده در تعامل با تایوان پیش گرفته، روش جدیدی نیست و این استراتژی آمریکا را در برخورد با سایر متحدانش در سراسر جهان می‌توان دید؛ جایی که واشنگتن همواره برای رسیدن به اهداف خود و کنار زدن دشمنان و رقبای بین‌المللی، از یک طرف سوم و اصطلاحا «جنگ نیابتی» استفاده می‌کند که نمونه بارز آن را بارها در خاورمیانه دیده‌ایم و برجسته‌ترین آن بحران سوریه در سال 2011 بود.
اما اگر جنگ‌های نیابتی آمریکا به شرق آسیا برسد، بعد از جنگ اوکراین که یک بحران بی‌سابقه غذا و انرژی را در جهان رقم زده، دنیا وارد یک مرحله جدید از بی‌ثباتی خواهد شد و از آن مهمتر آمریکا در میان بحران‌های متعددی گرفتار می‌گردد که قادر به حل آنها نیست.
اما نکته قابل توجه اینجاست که اگر تایوان از وضعیت اوکراین درس عبرت نگیرد، به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود و ساختار شکننده‌ای که دارد بسیار در برابر چین آسیب‌پذیر خواهد بود و ممکن است به سرنوشتی بدتر از سرنوشت اوکراین دچار گردد. به ویژه اینکه رفتار واشنگتن با متحدان خود دست کم طی یک سال گذشته در افغانستان و اوکراین نشان می‌دهد که اگر تایوان بخواهد با شرط‌بندی روی حمایت آمریکا مقابل چین بایستد خود را وارد یک تنگنای خطرناک کرده است.
