آیا پروتئین منحصربه‌فرد این حیوان از ابتلا به آلزایمر جلوگیری می‌کند؟

به گزارش الف به نقل از sciencealert؛ پروتئین‌های نانومقیاس ساخته شده از آنتی‌بادی‌های حیواناتی مانند شتر و لاما می‌توانند به فضاهای سلولی نفوذ کنند، کاری که هیچ آنتی‌بادی دیگری نمی‌تواند. شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهد که این مولکول‌های کوچک حتی می‌توانند برای محافظت از مغز در برابر بیماری‌های صعب‌العلاج مانند آلزایمر و اسکیزوفرنی به کار گرفته شوند.

در یک مقاله جدید، تیمی از دانشمندان مرکز ملی تحقیقات علمی (CNRS) در فرانسه توضیح می‌دهند که این تحقیقات تاکنون ما را به کجا رسانده و چه چیزی در پیش است.

کارشناسان CNRS معتقدند که اندازه کوچک آنها ممکن است آنها را برای رسیدن به مغز و درمان آن با عوارض جانبی کمتر ایده‌آل کند، اگرچه تاکنون چهار روش درمانی نانوبادی موجود فقط برای درمان سایر قسمت‌های بدن تأیید شده‌اند.

آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که سیستم ایمنی بدن ما از آنها برای برچسب‌گذاری مواد ناخواسته در بدن - ویروس‌ها، سموم و موارد مشابه - به عنوان زباله استفاده می‌کند تا توسط تیم پاکسازی بیولوژیکی ما حذف شوند.

نانوبادی‌ها نسخه‌های ساده‌شده‌ای از این پروتئین‌ها هستند و ساختار براق و پنهانی آنها به این معنی است که می‌توانند بین لایه‌های دفاعی ویروس قرار گیرند تا خطرناک‌ترین قسمت‌های آن را خنثی کنند.

اعضای خانواده شترسانان (از جمله لاماها، شترها و آلپاکاها) به طور طبیعی آنتی‌بادی‌های کوچکتری نسبت به انسان تولید می‌کنند. دانشمندان این آنتی‌بادی‌ها را در آزمایشگاه بیشتر اصلاح کرده‌اند تا حدود ۱۰ برابر کوچکتر از آنتی‌بادی رایج ایمونوگلوبولین G به شکل Y باشند.

اگرچه کوسه‌ها نیز به تولید نانوبادی معروف هستند، اما این خویشاوندان پستاندار ما هستند که دستگاه بیولوژیکی آنها به بهترین شکل ممکن می‌تواند سیستم ایمنی نسبتاً دست و پا گیر ما را تکمیل کند.

نانوبادی‌های ساخته شده از شترسانان پیش از این نویدبخش محافظت از انسان‌ها در برابر آنفولانزای A و B، نوروویروس عامل بیماری‌های گوارشی، کووید-۱۹ و حتی HIV بوده‌اند.

تا همین اواخر، به نظر می‌رسید که نمی‌توان از نانوبادی‌ها برای درمان اختلالات مغزی استفاده کرد، زیرا کلیه‌های انسان آنها را قبل از اینکه حتی فرصتی برای رسیدن به مقصد خود پیدا کنند، از جریان خون حذف می‌کنند. همچنین به نظر می‌رسید که آنها ممکن است به راحتی از سد خونی مغزی عبور نکنند: سد خونی مغزی یک نقطه بازرسی تعیین‌کننده برای هر دارویی است که مغز را هدف قرار می‌دهد.

اما مطالعات جدیدتر بر این چالش‌ها غلبه کرده‌اند، به طوری که آزمایش‌های آزمایشگاهی مدل حیوانی نشان می‌دهد که نانوبادی‌های مهندسی‌شده می‌توانند از سد خونی مغزی عبور کنند تا نشانگرهای کلیدی بیماری آلزایمر، تائو و آمیلوئید بتا که تصور می‌شود باعث ایجاد علائم می‌شوند، را هدف قرار داده و از بین ببرند.

فیلیپ روندارد، متخصص نوروفارماکولوژی در CNRS، می‌گوید: «نانوبادی‌های شتران، دوران جدیدی از درمان‌های بیولوژیکی برای اختلالات مغزی را آغاز می‌کنند و تفکر ما در مورد درمان‌ها را متحول می‌کنند. ما معتقدیم که آنها می‌توانند دسته جدیدی از داروها را بین آنتی‌بادی‌های معمولی و مولکول‌های کوچک تشکیل دهند.»

روندارد می‌گوید، اما قبل از اینکه این داروها به مغز زنده انسان نزدیک شوند، دانشمندان باید پایداری، تاخوردگی مناسب و عدم تجمع آنها را ارزیابی کنند.

پیر-آندره لافون، متخصص ژنومیک عملکردی، می‌گوید: «اینها پروتئین‌های کوچک بسیار محلولی هستند که می‌توانند به صورت غیرفعال وارد مغز شوند. در مقابل، داروهای مولکول کوچک که برای عبور از سد خونی مغزی طراحی شده‌اند، ماهیت آبگریز دارند که فراهمی زیستی آنها را محدود می‌کند، خطر اتصال به خارج از هدف را افزایش می‌دهد و با عوارض جانبی مرتبط است.»

همچنین ما باید اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی عبور دقیق آنها از سد خونی مغزی و مدت زمان ماندگاری آنها در مغز داشته باشیم تا از دوز مناسب اطمینان حاصل کنیم. دانشمندان همچنین باید فرمولاسیون‌های پایدار و با کیفیت بالینی را توسعه دهند که بتوانند در نگهداری و انتقال طولانی مدت از آزمایشگاه به بیمار، دوام بیاورند.

لافون می‌افزاید: "آزمایشگاه ما قبلاً مطالعه این پارامترهای مختلف را برای چند نانوبادی نفوذکننده به مغز آغاز کرده است و اخیراً نشان داده است که شرایط درمان با درمان مزمن سازگار است."

شاید روزی از شترها به خاطر نجات خاطرات گرانبهای خود تشکر کنیم - اما هنوز راه درازی در پیش است.

این تحقیق در Trends in Pharmacological Sciences منتشر شده است.

منبع: جامعه خبري تحليلي الف