جناس در سياست

جناس در لغت به معناي هم‌جنس بودن است. در بديع (آرايه‌هاي لفظي و معنايي) جناس آوردن دو يا چند كلمه است كه در لفظ شبيه يا همجنس اما در معني مختلف باشند.
جناس تام آرايه‌اي ادبي است كه در آن كلمات لفظ كاملا مشابهي دارند ، اما معني آن‌ها مختلف است.
به‌عنوان‌مثال مولوي مي‌گويد:
گفتي اسرار در ميان آور
كو ميان اندر اين ميان كه منم
لفظ ميان اول به معناي گفت‌وگو است. ميان دوم به معناي كمر و ميان سوم به معناي ميانه يا ميدان است.
حوزه جناس در ادبيات و شعر مشخص است. اما اين‌كه اين آرايه مي‌تواند در جهان سياست هم كاربرد داشته باشد موضوع اين مقاله است.
1- فيلسوفان سياسي غرب در پاسداشت مفاهيم ايدئولوژي خود كم آورده‌اند. جامعه‌شناسان و سياستمداران و علماي علم سياست در اداره جوامع غربي تمام تئوري‌هاي خود را بربادرفته مي‌بينند. آن‌ها جوامع غربي را به همين دليل در سراشيبي زوال و فروپاشي مي‌بينند.
ظهور ترامپ در آمريكا و ترامپيسم در اروپا سند اين بربادرفتگي است.
ادبيات سياسي ترامپ اكنون روي توليد سازه‌هاي دوقطبي در جهان و دوقطبي در داخل آمريكا متمركز است. ترامپ امروز نماد ورشكستگي نظام سياسي و نخبگاني جامعه آمريكاست. او مدام در حال توليد التهاب، تنش و نفرت است.
ادبيات ترامپ در ايام رقابت‌هاي رياست جمهوري به اين سمت‌وسوي رفت كه حزب جمهوري‌خواه و حزب دموكرات دو رقيب نيستند دو دشمن در برابر هم هستند. ترامپ در دور دوم انتخاب خود با دستور اجرايي اخراج صدها هزار كارمند وزارتخانه‌ها، زلزله‌اي در ديوان‌سالاري آمريكا راه انداخت. حتي نهادهاي امنيتي ، نظامي و قضائي از اين زلزله مصون نبودند.
او با راه‌اندازي جنگ تعرفه‌ها عليه 200 كشور جهان همين زلزله را در اقتصاد جهان پديد آورد كه برخي از آن به‌عنوان يك انفجار هسته‌اي در تجارت جهاني ياد مي‌كنند.
ترامپ همه مفاهيم روابط بين‌الملل، حقوق بين‌الملل، جامعه جهاني و... كه پس از جنگ جهاني دوم شکل‌گرفته بود را به هم زده است. همه كساني كه او را به شورش عليه موقعيت تشويق و ترغيب كردند در حال خلق جهاني متفاوت از گذشته هستند، جهاني كه در آن مفاهيمي چون «آزادي» ، «حقوق بشر»،‌«دموكراسي»، «آزادي بيان» ، «جهان آزاد» ، «تجارت جهاني»، «صلح»، «گفت‌وگو» و «جنگ» دستخوش تغييراتي بنيادين قرارگرفته است.
چين و روسيه اكنون در حال رصد اين وضعيت هستند كه وقتي ترامپ سخن از صلح مي‌كند منظورش چيست؟ جمهوري اسلامي ايران و جبهه مقاومت در حال رصد اين معنا هستند كه وقتي ترامپ سخن از «گفت‌وگو» به ميان مي‌آورد ،منظورش چيست؟
اتحاديه اروپا در حيرت به سر مي‌برد كه سرنوشت ناتو و پيوندهاي عميق اروپا و آمريكا چه مي‌شود؟ چرا ترامپ كمر به قتل اتحاديه اروپا بسته است؟

2- امروز صورت‌مسئله جهان سياست روشن است. جهان هيچ‌گاه به اين اندازه در معرض جنگ و نابودي و اختلاف و اردوكشي نبوده است.
ترامپ و ترامپيسم يك تهديد جدي براي صلح، آزادي و دموكراسي در جهان است.
اين تهديد جهان را در آستانه جنگ جهاني سوم قرار داده است. ما فعلا به بقيه جهان كاري نداريم ما بايد به فكر ايران و جايگاه آن در غرب آسيا باشيم.
شهيد سليماني به‌عنوان کسی كه 40 سال از شيرين‌ترين ايام زندگي خود را در جنگ گذراند، كلمه جنگ را هيچ‌وقت به ترتيب حروف آن به كار نمي‌برد؛ جنگ را «گنج» مي‌دانست و حروف آن را از چپ به راست مي‌خواند. به همين دليل «تهديد» را هميشه «فرصت» معنا مي‌كرد. او سه شرط را براي برون‌رفت از تهديد جنگ هميشه يادآور مي‌شد. 1- نترسيد 2- نترسيم3- نترسانيم! نفي ترس را اول خطاب به ملت مي‌گفت؛ دوم خطاب به نيروهاي مسلح و سوم خطاب به مسئولين دولت، مجلس و ديگر قواي كشور.
ترامپ امروز از صنعت جناس در سياست، براي ترساندن جهان استفاده می‌کند.
او اين راهبرد را در سه سطح دنبال مي‌كند؛ رقبا، رفقا و دشمنان اصلي آمريكا. آمريكا دشمن ايران و جبهه مقاومت است در اين ترديد نيست. پس ما هم در دشمني با آمريكا نبايد ترديد كنيم برگرديم به مطلع سخن و رهگشايي مولانا در ميدان جناس در سياست
گفتي اسرار در ميان آور
كو ميان اندر اين ميان كه منم
وقتي ترامپ سخن از «گفت‌وگو» مي‌كند وقتي از «ميدان» سخن مي‌گويد و نيز وقتی‌که از توانايي آمريكا در هماوردي نظامي حرف مي‌زند اگر نفهميم منظور او چيست، جنگ را در مختصات جناس در سياست باخته‌ايم.
فهم درست و دقيق همان است كه امام خامنه‌اي در سخن نوروزي فرمود:
- آمريكا با تهديد ايران ره به‌جایی نمي‌برد.
- خباثت كنند سيلي سخت مي‌خورند.
- اگر دنبال فتنه در داخل باشند مردم جواب آن‌ها را خواهند داد.

منبع: جامعه خبري تحليلي الف