بکرترین و زیباترین مکان‌های ایران از نظر نشنال جئوگرافیک

این مقاله در اسفند سال ۱۳۹۵ در نشریه نشنال جئوگرافیک منتشر شد.

نشنال جئوگرافیک یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های علمی-فرهنگی و غیردولتی در دنیاست که در سال ۱۸۸۸ در واشنگتن تأسیس شد. این سازمان که در ابتدا مجلاتی ساده و بدون عکس را در دهه ۸۰ قرن ۱۹ منتشر می‌کرد، امروزه به یکی از بزرگ‌ترین مراکز علمی و اجتماعی در رابطه با جغرافیا، زمین‌شناسی و قوم‌شناسی بدل شده و با در اختیار داشتن کانال تلویزیونی، نشریه و مجلاتی که در بیش از ۴۰ زبان مختلف منتشر می‌شود، به یکی از محبوب‌ترین نام‌ها در میان مردم جهان تبدیل شده است.

طبیعت بکر ایران، کمتر شناخته شده و مملو از تشکل‌های زمین‌شناسی قابل توجه، جنگل‌های باستانی و بناهای تاریخی سرسبزی است.

باداب سورت

در شمال استان مازندران، چشم‌اندازی خیره‌کننده به رنگ زنگاری، کوه‌ها را در بر گرفته است. این سازندهای پلکانی و آهکی طی هزاران سال در اثر جریان و خنک شدن آب دو چشمه آب گرم معدنی ایجاد شده‌اند. در حالی که مکان‌هایی شبیه این، در جاهای دیگر - مانند چشمه‌های آب گرم ماموت در یلوستون و پاموکاله در ترکیه - یافت می‌شوند، رنگ‌آمیزی متمایز باداب سورت ناشی از غلظت بالای رسوبات اکسید آهن است. این چشمه‌ها نه تنها مناظر رویایی ایجاد می‌کنند، بلکه به دلیل شوری و محتوای بالای مواد معدنی، تصور می‌شود که یکی از این چشمه‌ها دارای خواص درمانی است.

کوه دماوند

در ۶۶ کیلومتری شمال شرقی تهران، مخروط نمادین و عاجی رنگ کوه دماوند با ارتفاع ۵۶۷۱ متر در ابرها اوج می‌گیرد و عنوان بلندترین قله خاورمیانه را از آن خود کرده است. این آتشفشان خاموش ۱.۸ میلیون ساله که در رشته کوه البرز واقع شده، به معنای واقعی کلمه چیزی افسانه‌ای است که در فولکلور و اشعار باستانی فارسی جاودانه شده است. کوهنوردان می‌توانند در عرض دو تا پنج روز یکی از ۱۶ مسیر اصلی صعود به دماوند را طی کنند و از زمین‌های صخره‌ای، چشمه‌های آب گرم معدنی و گیاهان و جانوران غنی آن عبور کنند. کوه دماوند در سال ۲۰۰۸ برای ثبت در فهرست میراث جهانی نامزد شد و همچنان در فهرست موقت ایران قرار دارد.

دشت لوت

در جنوب شرقی ایران، شن‌های روان کویر لوت، یک اثر هنری زنده را خلق می‌کنند. بین ماه‌های ژوئن و اکتبر، (حدوداً از خرداد تا آبان) طوفان‌های نیمه‌گرمسیری بر فراز این چشم‌انداز می‌وزند و اشکال بادی - پشته‌های موج‌دار ناشی از فرسایش بادی - ایجاد می‌کنند. همین پدیده در سیارات دیگر مانند مریخ نیز مشاهده شده است و به آن حالتی ماورایی می‌بخشد. در سال ۲۰۱۶، دشت لوت به عنوان اولین و تنها میراث جهانی طبیعی ایران در یونسکو به دلیل "نمونه‌ای استثنایی از فرآیندهای زمین‌شناسی مداوم" ثبت شد. طبق گفته ناسا، این منطقه همچنین یکی از گرم‌ترین مکان‌های روی زمین است. در سال ۲۰۰۵، به دمای بی‌سابقه ۱۵۹.۳ درجه فارنهایت (۷۰.۷ درجه سانتیگراد) رسید و رکورد قبلی متعلق به العزیزیه، لیبی را شکست.

دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه که در قلمرو ایران، بین آذربایجان شرقی و غربی قرار دارد، زمانی بزرگترین دریاچه آب شور در خاورمیانه بود. در طول ۴۵ سال گذشته، این دریاچه به دلیل کاهش بارندگی، کشاورزی و اقدامات زیست‌محیطی با سرعت نگران‌کننده‌ای کوچک شده است - اکنون کمتر از ۱۰ درصد از حجم اولیه خود را در خود جای داده است. با تبخیر بیشتر آب، شوری آنچه از سواحل نمکی ارومیه باقی مانده است، همچنان افزایش می‌یابد و زمینه را برای پرورش نوع خاصی از جلبک فراهم می‌کند که به طور دوره‌ای دریاچه زمردی را به رنگ قرمز روشن در می‌آورد.

ترکمن صحرا

در مرز ترکمنستان و دریای خزر، تابلویی بی‌پایان از تپه‌های سرسبز، ترکمن صحرا، منطقه‌ای در استان گلستان که محل سکونت ترکمن‌های نیمه‌عشایری ایرانی است را نشان می‌دهد. از جمله مکان‌های دیدنی قابل توجه می‌توان به گورستان خالد نبی، که به خاطر صدها سنگ قبر مرموز به شکل آلت تناسلی شناخته می‌شود، و گنبد قابوس ساخته شده در قرن یازدهم و میراث جهانی یونسکو، اشاره کرد. این سازه گواهی بر تبادل بین فرهنگی و «نمونه برجسته‌ای از طراحی سازه‌ای نوآورانه اوایل اسلام مبتنی بر فرمول‌های هندسی» است که به نمونه اولیه برج‌های آرامگاهی در سراسر ایران، آناتولی و آسیای میانه تبدیل شد.

قشم

در سواحل جنوبی ایران در تنگه هرمز، روستاهای بندری، قلعه‌های یادبود و زیارتگاه‌های باستانی، خط ساحلی صخره‌ای قشم را پر کرده‌اند و زمزمه‌هایی از گذشته‌ای طولانی و پرماجرا را به گوش می‌رسانند. اهمیت این جزیره - بزرگترین جزیره خلیج فارس - به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد، زمانی که یک مرکز تجاری و ناوبری استراتژیک و در نتیجه هدف مکرر مهاجمان بود. امروزه ساکنان جزیره عمدتاً ماهیگیر، معدنچی نمک و کشاورزان خرما و خربزه هستند. این جزیره با تنوع زیستی بالا، همچنین میزبان غارهای نمکی، جنگل‌های حرا، صخره‌های مرجانی، محل‌های تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها و جنگل‌های حرا است - ویژگی‌هایی که جایگاه آن را به عنوان اولین ژئوپارک یونسکو در ایران تثبیت کرد.

آبشار مارگون

شیراز برای همیشه زادگاه و آرامگاه محبوب‌ترین شاعر ایران، حافظ، خواهد بود، اما تنها یک ساعت به سمت غرب، آبشار مارگون با ارتفاع ۱۹۷ فوت (۶۰ متر) از میان استان فارس در شمال غربی فارس می‌گذرد. ​​همانطور که از نامش پیداست - که در فارسی به معنای "مار مانند" است - آب به صورت مارپیچ از دامنه‌های آن سرازیر می‌شود. این منطقه همچنین زیستگاه چندین جامعه گیاهی و حیات وحش، از جمله عقاب، خرس، کفتار و گراز است. دانشمندان هشدار داده‌اند که گردشگری بی‌قاعده منجر به فرسایش این اکوسیستم‌ها شده است و خواستار افزایش حفاظت از آنها شده‌اند.

منبع: سایت نشنال جئوگرافیک

منبع: جامعه خبري تحليلي الف