چند روز پیش رییس خانه اقتصاد ایران با اشاره به برخی کاستی ها در اتاق بازرگانی گفت علیرغم اینکه برخی از چالشها پیش روی اتاق بازرگانی کنار رفته موتور محرکی که بتواند بخش خصوصی را با سرعت مناسب به حرکت در بیاورد وجود ندارد. به گفته وی بخشی از این چالشها از سوی دولتها و مسوولانی بوده که بر اقتصاد دولتی تاکید داشتهاند اما بخش دیگر مشکلات به اختلافات داخلی اتاق باز میگردد که بنا به گفته رییس خانه اقتصاد ایران این اختلافات باعث برهم خوردن برنامههای بلند مدت اتاق شده است.
احمدرضا بصیری، از اعضای اتاق بازرگانی در این زمینه به مشکلات پیش روی این اتاق اشاره کرد و به سایت الف گفت: بعضی حرف ها را که گوش میکنید فکر میکنید در یک کشور کمونیستی در پنجاه سال پیش زندگی میکنی و بعضی مواقع آنچنان در حوزه سرمایه داری اظهار نظر میشنوی که گویا از سرمایه دارترین کشورهای دنیا هم سرمایه داری تر هستیم!
وی تصریح کرد: بنظر من یکبار برای همیشه باید تکلیف بخش خصوصی و بخش اقتصادی کشور را مشخص کنند که آیا ما اقتصادمان اقتصاد حمایتی است یا اقتصاد باز، اگر من بازرگان این را بدانم خودم را تنظیم میکنم با این اتفاقات. اگر به من بگویید مهمترین عارضه ای که آدم ها که دارند فعالیت اقتصادی انجام میدهند چیست، می گویم این است که ما نمیدانیم که نظام اقتصادی مان چیست.
مشاور کمیسیون معدن اتاق بازرگانی افزود: ما با هزار و یک مشکل رفتیم تحریمها را دور زدیم و کالاها را صادر کردیم اما مشکلات زیادی داریم . بسیاری از تاجران و صادر کنندگانمان را از سال 97 تا الان از دست دادیم چون کار به نقطه ای رسیده که بیشتر مجرم محسوب می شویم تا صادر کننده. همه دنیا تشکل بخش خصوصی مثل سد در مقابل تصمیمات غیر کارشناسی می ایستند اما اینجا قدرت کافی را نداریم. ما رکورد دار تغییر قوانین هستیم. اگر مسابقه در دنیا ایجاد کنند برای صدور بخش نامه و قانون قطعا ما قهرمانیم.»
بصیری تاکید کرد: ببینید دویست و چند کشور در دنیا وجود دارد. ما که خاص ترین کشور دنیا که نیستیم. بقیه کشورهای دنیا آمده اند مدلی را طراحی کرده اند که بر اساس آن مدل گام به گام حرکت می کنند. مشخص کرده اند کجا میتوانیم واردات انجام دهیم تا چه حدی میتوانیم صادرات انجام دهیم. اما این موضوع ساده در کشور ما به روز تغییر می کند. یک جا می بینیم صادرات به به و آفرین می شنود و تشویق می شود، 20 روز بعد می گوییم صادرکنندگان کشور را به باد می دهند! یک روز به من پاداش صادراتی میدهند یک به دنبال دستگیری من هستند که ارز را بر نگرداندم به سیستم کشور! ارزی که باید سال 97 طلب می شد، به دلیل مشکلات مختلف تاخیر شد و بعد اعلام شد که با بنگاه های کوچک کاری نداریم. حالا صادر کننده چطوری دلار 2500 تومانی را که سال 97 صادر کرده با سودش بدهد؟! این کار بنگاه را به تعطیلی می کشاند.
وی در ادامه گفت: ما با یک تورم چند صددرصدی در سالهای گذشته مواجه شدیم اما همچنان نرخ ارز ما 10 درصد بیشتر از نرخ ارز سه سال پیشمان است. صادر کننده و تاجر در یک نقطه دچارمشکل میشود. دولت در سنوات گذشته به نحو دستوری نرخ ارز را ثابت نگهداشته و در مقابل هزینه های داخلی ما روز به روز در حال افزایش است. حالا همین مقدار اندک و پر دردسری که داریم صادر میکنیم بحث پیمان صادراتی یا برگشت ارز را ایجاد کرد انده که این روش را در هیچ جای دنیا نداریم.
به گفته بصیری، ساختار اتاق بازرگانی بعنوان نماینده بخش خصوصی و در واقع پارلمان بخش خصوصی میتواند به شدت از این جایی که قراردارد کارآمدتر باشد. یعنی با توجه به امکانات، درآمد و نوع فراهم بودن امکانات برای مجموعه اتاق بازرگانی میتواند نقش بسیار پررنگتری داشته باشد. به شرط آنکه توسط بخش دولتی جدیتر به بازی گرفته شود. توجه به بازرگانان بهعنوان کسانی که زیر این چتر گرد هم آمدهاند باید جدی تر باشد. اگر اتاق بازرگانی دوای درد خودشان را بدانند به طرفش حرکت میکند.
تغییر در نگاه دولت نمیبینیم
این کارشناس اقتصادی در مورد برنامههای اقتصادی دولت سیزدهم و موضوع توجه به حمایت کافی از بخش خصوصی و اتاقهای بازرگانی ادامه میدهد: «به نظر نمیرسد که اتفاق جدیدی افتاده باشد یعنی با توجه به مدتی که از عمر دولت جدید گذشته، به نظر نمیرسد این نگاه جدی تر شده باشد. گویا در سالهای اخیر اتاق بزرگانی تبدیل به مرکزی شده که قوانینی که در نهادهای دولتی تصویب شده را ملایمتر کنند و به اطلاع بخش خصوصی برسانند تا اینکه طرف مشورت قرار بگیرند. این گلایهای است که اکثر بازرگانان و کسانی که فعال هستند در حوزه تولید و بازرگانی از جو حاکم به اتاق بازرگانی دارند به اضافه اینکه خود نهاده های اتاق بازرگانی چون در شهرهای مختلف فعالیت متفاوت دارند خودشان باید در ارتباط با ساختارشان یک بازنگری انجام دهند. اگر قرار است این تشکل نماینده بخش خصوصی باشد و در حوزه قانون گذاری هم پیشنهاد دهنده باشد این بدنه کافی نیست. این بدنه نیاز دارد بزرگتر شود و کارشناسانتر انتخاب شود و بهنظر میرسد اتاقهای بازرگانی در کل و به ویژه اتاق بازرگانی در اصفهان باید یک تجدید نظر در ساختار اداری و چارتی خودش انجام دهد.»
بازرگانان به جو حاکم بر اتاق انتقاد دارند
او با اشاره به مهمترین چالشهایی که اتاق بازرگانی ایران به خصوص اصفهان دارد و میتواند چالشی باشد که به بقیه قسمتها ضربه وارد کند، اضافه میکند: «فضای عمومی حاکم بر اتاقهای بازرگانی و بر تجارت مستقل از کل فضای کشور نیست. همه چیز باید با هم اصلاح گردد. چالش اتاق بازرگانی عدم ارتباط بین المللی است. این چیزی نیست که فقط و فقط در اتاق بازرگانی دنبال راه حلش بگردیم. هزار جای دیگر باید هزار اتفاق دیگر بیفتد تا روابط بین المللی اتاق بازرگانی از این که هست چند برابر بهتر شود. بازرگان مشکلات حمل و نقل و انتقال پول دارد. مشکل ارتباطات دارد، مشکل عدم استفاده از روشهای مدرن بانکی دارد. اینها چیزی نیست که در چارچوب اتاق بتواند حل شود . باید در فضای عمومی تجارت و اقتصاد و سیاست کشور حل شود تا به اتاق بازرگانی هم سرایت کند. این بطور اعم است و به طور اخص به نظر میرسد علیرغم تلاشی که در کمیسیون تجارت انجام شده و میزهای مشترک با کشورهای مختلف تشکیل شده، هنوز بخش خارجی ما، بخشی که در وزارت خارجه ما معاونت اقتصادی را برعهده دارد به اندازه کافی برای حمایت از بازرگانان فعال نیست.»