به گزارش الف؛ "رابرت مالی" در سال 1963 میلادی، متولد شد. مادر وی "باربارا مالی" یک شهروند اهل نیویورک بود که برای هیات نمایندگی "جبهه آزادیبخش ملی الجزایر" کار می کرد و پدر او، "سایمون مالی"، یک روزنامه‌نگار یهودیِ متولد مصر بود که در این کشور بزرگ شده بود و به عنوان خبرنگار خارجی، برای روزنامه "الجمهوریه" کار می کرد. پدر و مادر رابرت مالی به طور خاص در چهارچوب فعالیت های خود، گرایش‌های ضدامپریالیستی و ملی گرایانه زیادی داشتند که این مساله به زعم برخی ناظران و تحلیلگران، تا حدی بر روحیه رابرت مالی نیز تاثیرگذار بوده است. خانواده رابرت مالی در سال 1969 به فرانسه نقل مکان کردند و سایمون مالی در این کشور، مجله چپ گرای "آفریکاسیا" را بنیانگذاری کرد. رابرت مالی در مدرسه سرشناس ةcole Jeannine Manuel پاریس تحصیلات متوسطه خود را به پایان رساند. وی در این مدرسه با "آنتونی بلینکن" وزیر خارجه کنونی آمریکا همکلاسی بوده است. در دهه 1980 میلادی، رئیس جمهور وقت فرانسه "ژیسکار دستن"، پدر رابرت مالی را به اتهام دشمنی های وی با غرب و اسرائیل، از این کشور اخراج کرد. رابرت مالی در بازگشت به آمریکا، در "دانشگاه ییل" این کشور حضور یافت و در سال 1984 نیز "بورسیه رودز" در کالج مگدالن آکسفورد را کسب کرد. وی در همین دانشگاه توانست مدرک دکترای خود را در رشته فلسفه سیاسی کسب کند. تز دکترای رابرت مالی در مورد "جهان سوم گرایی و افول آن" بود.
مالی علاقه زیادی به انجام کارهای تحقیقاتی در حوزه سیاسی خارجی به ویژه با محوریت منازعه اسرائیل و فلسطین داشته است. وی در دوره تحقیقاتی که در دانشگاه هاروارد گذراند(در رشته حقوق)، با همسرش یعنی "کرولاین براون" آشنا شد و این آشنایی به ازدواج آن ها ختم شد. جالب اینکه "باراک اوباما" رئیس جمهور سابق آمریکا نیز در همان دوران در دانشگاه هاروارد حضور داشته است. رابرت مالی و همسرش کرولاین براون، دو پسر و یک دختر دارند.
سابقه کاری رابرت مالی
رابرت مالی در دولت های مختلف آمریکا(به طور خاص دولت های دموکرات این کشور)، حضوری فعال داشته است. وی در ابتدا در دولت "بیل کلینتون" به عنوان رئیس بخش دموکراسی، حقوق بشر، و امور انسان دوستانه شورای امنیت ملی آمریکا از سال 1994 تا 1996 خدمت کرد. وی در سمت خود در این دوران در هماهنگ سازی سیاست های مرتبط با پناهجویان در آمریکا کمک زیادی کرد و به صورت خاص در بحث توسعه مناسبات آمریکا با کوبا نیز اقدامات فراوانی را انجام داد. در فاصله سال های 1996 تا 1998، رابرت مالی به عنوان دستیار اجرایی مشاور امنیت ملی وقت آمریکا "سندی برگر" خدمت کرد. در اکتبر سال 1998 نیز رابرت مالی به عنوان دستیار ویژه بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا در منازعه اعراب-اسرائیل منصوب شد. او از سازمان دهندگان اصلی "نشست کمپ دیوید" با حضور بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا، ایهود باراک نخست وزیر وقت اسرائیل، و یاسر عرفات رئیس وقت تشکیلات خودگردان فلسطینی بوده است. مالی تا پایان کارِ دولت کلینتون در سال 2001، همچنان عهده دارِ این سمت بود.
*تصویری از حضور رابرت مالی در جریان یک جلسه میان بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا با یاسر عرفات در کمپ دیوید
رابرت مالی پس از پایان دولت کلینتون، به عنوان مشاور ارشد سیاسیِ "مرکز صلح و توسعه اقتصادی خاورمیانه" مستقر در واشنگتن، مشغول به کار شد. وی سپس به عنوان مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقای "گروه بحران بین المللی" در واشنگتن نیز انتخاب شد. او در این دوران، مدیریتِ تحلیلگرانی از امان(اردن)، قاهره، بیروت، تل‌آویو و بغداد را برعهده داشت. رابرت مالی و تیم وی جدای از اینکه در این دوران، مسائل مهم در کشورهای مختلف خاورمیانه، از ایران تا مراکش را تحت رصد داشتند، درعین حال، تحولاتی در آمریکا که بر سیاست این کشور در قبال کشورهای خاورمیانه ای نیز اثرگذار بوده و هستند را نیز مورد بررسی و اشاره قرار می دادند. رابرت مالی در 18 فوریه سال 2014، به دولت دموکرات باراک اوباما پیوست و به این دولت در مورد سیاست های آن در رابطه با منطقه خلیج فارس، به عنوان مدیر ارشد شورای امنیت ملی آمریکا کمک می کرد.
"بن رودز" مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در دولت باراک اوباما، رابرت مالی را یک نیروی همه کاره(آچار فرانسه) خطاب کرده است. در ششم مارس همین سال، شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که رابرت مالی جایگزین فیلیپ گوردون به عنوان دستیار ارشدِ ویژه و هماهنگ کننده سیاست کاخ سفید در مورد منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا و منطقه خلیج فارس شده است. وی تا 6 آپریل سال 2015 در این سِمت باقی ماند. رابرت مالی در همین دوران از جمله اصلی‌ترین و مهمترین چهره های مرتبط با مذاکرات اتمی ایران بود که در نهایت در سال 2015، به انعقاد توافق "برجام" ختم شد. توافقی که مالی همواره از آن دفاع کرده و تاکید داشته که جهان با وجود این توافق، به مکانی امن‌تر تبدیل شده است. مالی در همین دوران از سوی "جان کری" وزیر خارجه آمریکا به عنوان "مسوول هماهنگ کننده کارزار دولت آمریکا علیه داعش" نیز منصوب شد. رابرت مالی پس از پایان کار دولت اوباما و روی کار آمدن دولت ترامپ، بار دیگر به "گروه بحران بین المللی" بازگشت و همین حالا نیز عضو ارشد و رئیس آن به حساب می آید. وی در دوران حضور دولت ترامپ در قدرت، هیچ سِمت اجرایی در دولت آمریکا نداشت. از این رو، در گروه بحران بین المللی به انجام فعالیت های پژوهشی مشغول بود و در مسائل مختلف از جمله خروج غیرقانونی دولت ترامپ از قدرت، شدیدا به ترامپ و تیم سیاست خارجی وی حمله می کرد. رابرت مالی همزمان با پیروزی "جو بایدن" در انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا، بار دیگر به دولت دموکرات این کشور ملحق شد. در تاریخ 28 ژانویه سال 2021، بایدن وی را به عنوان "نماینده ویژه آمریکا در مساله ایران" انتخاب کرد. وی در سمت خود مامور شد تا از سطح تنش ها میان تهران و واشنگتن بکاهد و زمینه را جهت احیای توافق برجام در قالب "مذاکرت اتمی وین"، هموار سازد.
*"رابرت مالی"، رئیس و عضو ارشد "گروه بحران بین المللی" است. این نهاد تا حد زیادی بر منازعات بین‌المللی به ویژه در منطقه خاورمیانه متمرکز است.
نکات جنجالی در مورد رابرت مالی
یکی از جنجال های مهم در مورد رابرت مالی به سال 2008 میلادی باز می‌گردد. زمانی که وی مشاور سیاست خارجی کارزار انتخابات ریاست جمهوری "باراک اوباما" کاندیدای وقتِ حزب دموکرات بود. در آن زمان، روزنامه "بریتیش تایمز" در گزارشی به ملاقات و رایزنی های رابرت مالی با اعضای "جنبش حماس" اشاره کرد. سازمانی که از سوی آمریکا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده و می شود. این مساله در آن دوران، جنجال های زیادی را به پا کرد و در نهایت موجب شد تا تیم انتخاباتی باراک اوباما، تحت فشارهای مختلف، مجبور به اخراج رابرت مالی از کارزار انتخاباتی خود شوند. البته که رابرت مالی هیچگاه در این رابطه موضعی همراه با عذرخواهی پیشه نکرد. وی به طور خاص به نشریه "تایمز" در این رابطه می گوید که به طور منظم به مثابه بخشی از فعالیت حرفه ای خود به عنوان یک عضو فعال در گروه بحران بین المللی، با رهبران و اعضای حماس در ارتباط بوده است. وی تاکید کرد که هیچگاه بر آن نبوده تا در این رابطه، دست به مخفی کاری بزند. وی همچنین تاکید کرد که وزارت خارجه آمریکا را به صورت مختصر و کلی، در جریان ملاقات ها و رایزنی های خود با مسوولان حماس قرار داده است.
یک نکته جنجالی دیگر در مورد رابرت مالی، به موضع گیری وی درمورد دلایل شسکت مذاکرت "کمپ دیوید" بر می گردد. وی معتقد است که کلیه هزینه ها و دلایل شکست این نشست که با حضور یاسر عرفات، ایهود باراک و بیل کلینتون در اقامتگاه تفریحی روسای جمهور آمریکا(کمپ دیوید) برگزار شد نباید به پای یاسر عرفات نوشته شود بلکه هر سه رهبر در این قضیه مقصر بوده اند. او همچنین شروطی را که ایهود باراک در چهارچوب گفتگوهای مذکور ارائه می کرد، به نحوی ارزیابی کرد که به هیچ عنوان برای یاسر عرفات، رهبر فلسطینی ها قابل قبول نبود. رابرت مالی از جمله طرفدارانِ سرسخت مذاکره و تعامل با حماس است و می گوید که این دستورکار را حداقل با هدف برقراری آتش بس میان اسرائیل و فلسطینی ها هم که شده باید دنبال کرد. رابرت مالی شدیدا از ایده ایجاد دولت های فلسطینی و اسرائیلی حمایت می کند و آن را تنها راه حل منازعه جاری میان دو طرف می داند. مالی همواره از سوی محافل حامی اسرائیل، به عنوان فردی "ضداسرائیلی" معرفی شده است. اسرائیلی ها به طور خاص به دلیل سابقه پدر وی سایمون مالی در مخالفت با این رژیم، بر استدلال خود که رابرت مالی نیز ضداسرائیلی است تاکید دارند. درست به همین دلیل است که اساسا اسرائیلی ها حضور وی در دولت های آمریکا را به مثابه رویه‌ای ضداسرائیلی می پندارند.
آثار منتشر شده از رابرت مالی
رابرت مالی نویسنده کتابِ "ندایی از الجزایر: جهان سوم گرایی، انقلاب و چرخش به سمت اسلام" است. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه کالیفرنیا در سال 1996 منتشر شده است. جدای از این کتاب، رابرت مالی متون پژوهشی زیادی را در قالب فعالیتش در "گروه بحران بین المللی" نیز در رابطه با موضوعات مختلفِ مرتبط با حوزه سیاست خارجی(به طورخاص با نگاه به منطقه خاورمیانه) نوشته است. در این راستا، وی در روزنامه ها، نشریات و پایگاه‌های خبری سرشناس جهان نیز در مورد موضوعات گوناگون سیاست خارجی، مقالات متعددی را نوشته است.
*کتاب رابرت مالی با عنوان "ندایی از الجزایر: جهان سوم گرایی، انقلاب و چرخش به سمت اسلام"، منتشر شده توسط انتشارات دانشگاه کالیفرنیا(1996)
رابرت مالی و معادله اتمی ایران
رابرت مالی در کنار افرادی نظیر "ویلیام برنز" و "جان کری"، از جمله مهمترین چهره‌هایی بوده که نقشی اساسی در مذاکرات مرتبط با انعقاد توافق برجام در سال 2015 میلادی بازی کرده است.
مذاکرات آمریکا در آن دوران تا حد زیادی در چهارچوب چشم انداز و نوع نگرش سیاسی فردی نظیر رابرت مالی مبنی بر ضرورت حراست از کانال های دیپلماتیک با رقبا و حتی دشمنان آمریکا بود. البته که این تفسیر نباید ختم به این برداشت شود که اساسا افرادی نظیر رابرت مالی، جوی مساعد را برای کنشگری‌های ایران در عرصه روابط بین الملل فراهم کرده اند. در این راستا، "آرون دیوید میلر" که از چهره های سرشناس سیاست خارجی خاورمیانه ایِ آمریکا در دولت های مختلف این کشور است در مورد رابرت مالی می گوید که "بیشتر قضاوت های منفی در مورد رابرت مالی، مربوط به افرادی است که هیچ شناختی از وی ندارند و می خواهند باور کنند که اساسا وی هیچ تصور و درکی از منافع ملی آمریکا ندارد." حضور رابرت مالی در تیم سیاست خارجی دولت اوباما بویژه در جریان مذاکرات منتهی به انعقاد توافق برجام، انتقادات زیادی را از سوی محافل صهیونیستی و مخالف با هر گونه تعامل دیپلماتیک با ایران برانگیخت. این نهادها به طور خاص دولت اوباما و تیم وی را به اتخاذ رویکردی نامناسب در قبال تهران متهم می کردند.
رابرت مالی شدیدا اقدامِ دولت ترامپ در خروج از توافق برجام را نقد می کرد و می گفت: "زمانی که برجام منعقد شد، ما دو راه بیشتر نداشتیم،: یا در قالب مذاکرات هسته ای با تهران، زمینه را بایستی جهت محدودسازی برنامه اتمی ایران و وضع نظارت های گسترده بر آن هموار می کردیم و یا شاهد پیشرفت های سریع اتمی ایران می بودیم." انتخاب گزینه مذاکره، عملا به ایجاد جهانی امن‌تر نیز کمک فراوانی کرد. مساله ای که به زعم رابرت مالی کاملا در راستای منافع ملی آمریکا نیز قرار داشت. با این حال، رابرت مالی پس از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا، در مقاله ای برای گروه بحران بین المللی تاکید می کند که ایران و آمریکا بایستی هر چه سریع تر مکانیسم های بازگشت به توافق برجام و ازسرگیری تعهدات خود در قالب این توافق را کلید بزنند. وی به طور خاص می گوید: "ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮﺟﺎﻡ ﺩﻭ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖِ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺭﺍ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﮐﺮﺩ: نخست، ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺍﻓﻘﻨﺎﻣﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎی ﺍﺻﻠﯽ ﻫﻴﭻﻳﮏ ﺍﺯ طرﻓﻴﻦ ﺭﺍ کاملاً ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ، ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﭘﯽ ﻋﺎﺩیﺳﺎﺯی ﮐﺎﻣﻞ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺍﺳﺖ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ 1 5 ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕﺗﺮی ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪﺍی ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺻﺮﻓﺎ ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ. و دوم ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪﺍی ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﻭ ﺷﺮﮐﺎﻳﺶ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺳﻮ، ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺘﺤﺪﺍﻧﺶ ﺍﺯ ﺳﻮی ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻭﺿﻊ پرتنش ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﺎﻗﯽ بماند، ﺗﻮﺍﻓﻘﻨﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪﺍی ﺑﯽﺛﺒﺎﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ".
رابرت مالی در دولت بایدن به عنوان نماینده ویژه دولت آمریکا در مساله ایران، مسوولیت رهبری تیم مذاکراتی آمریکا در قالب مذاکرات اتمی وین که به دنبال احیای توافق برجام است را عهده دار بوده است. مسوولیتی که هم‌اکنون نیز وی عهده دارِ آن است.
"بن رودز" مشاور امنیت ملی سابق دولت آمریکا همزمان با انتصاب رابرت مالی در دولت بایدن(به عنوان مسوول موضوع ایران) تاکید داشت که "پیام این انتصاب این است که واشنگتن قویا به دنبال انعقاد یک توافق با تهران است." رابرت مالی در جایی تاکید دارد که شاید خروج "حسن روحانی" و دولت وی از قدرت در ایران، ضربه ای مهلک به روند دیپلماسی با ایران نباشد با این حال، تا زمانی که آن ها در قدرت هستند بایستی از فرصت استفاده کرد و تا جایِ ممکن مسیر احیای برجام و ایجاد پیشرفت در این زمینه را هموار کرد.
برخی منتقدانِ رابرت مالی، وی را به انعطافِ بیش از حد در چهارچوب مذاکرات اتمی وین با ایران متهم می کنند. آن ها به طور خاص به این نکته اشاره دارند که رویکردهای خاص رابرت مالی در این رابطه بود که موجب شد افرادی نظیر "ریچارد نفیو" و "آرین طباطبایی" و همچنین برخی چهره های سرشناس دیگر، از تیم مذاکرات اتمی آمریکا با ایران خارج شوند. به طور خاص پس از خروج ریچارد نفیو از تیم مذاکراتی آمریکا، این مساله به وضوح بیان شد که وی در مورد شدت سخت گیری ها علیه ایران، با رابرت مالی اختلاف نظرهای قابل توجهی را داشته و از این رو، تصمیم به خروج از تیم تحت رهبریِ رابرت مالی گرفته است.
*رابرت مالی و انریکه مورا معاون هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه مذاکرات اتمی وین
با این همه، رابرت مالی نیز در مقام یک دیپلمات آمریکایی، به هیچ چیز جز منافع ملی آمریکا تعهد ندارد و اخیرا نیز در چهارچوب گمانه ز‌نی های مختلف در مورد اقدام دولت آمریکا در خارج کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان های تروریستی آمریکا تاکید کرده که این اقدام(علی رغم انجام غیرقانونی آن توسط دولت ترامپ) توسط دولت بایدن عملیاتی نخواهد شد. از طرفی، موضع گیری های مکرر دیپلمات ها و مقام های ارشد مذاکراتی کشورمان از جمله "حسین امیرعبداللهیان" مبنی بر اینکه آمریکا در جریان مذاکرات وین، زیاده‌خواهی دارد و واقع بینانه به مسائل نمی نگرد نیز موجب شده تا اساسا این گزاره که گفته می شود رابرت مالی در برابر ایران انعطاف های قابل توجهی از خود نشان می دهد، چندان محلی از اعراب نداشته باشد.
به طور کلی، رابرت مالی را بایستی از آن دسته از سیاستمداران آمریکایی دانست که از طریق کانال های دیپلماتیک و مذاکراتی، به دنبال تضعیف بنیان های قدرت کشورمان هستند و اساسا رویکردهای آن ها را باید نمودهایِ دیگری از رویه های توام با خصومتِ افرادی نظیر دونالد ترامپ علیه کشورمان دانست.
