تصاویر خیابان های شهر بوچا اوکراین و سکوتی که از داخل عکس به خوبی حس می شود و چند جسد نایلون پیچی شده و دستی که از زیرخاک و گل و لای بیرون زده، این صحنه ها واکنش های بسیاری را در پی داشت. رسانه های مختلف که اخبار اوکراین را لحظه به لحظه در سمت غربی اروپا پوشش می دهند از این اتفاق به عنوان یک «وحشی گری» و البته «جنایت جنگی» نام بردند و مدعی شدند که روس ها هنگام ترک شهر این جنایات را مرتکب شده و حتی تعدادی از افراد غیر نظامی را در حالی که دستهایشان از پشت بسته شده بوده و با گلوله ای در سر در یک گور دسته جمعی پیدا کرده اند.
روسیه این ادعا و اظهارات را به شدت تکذیب و عنوان کرد که هیچ فرد غیر نظامی هنگام ترک این شهر توسط ارتش روسیه کشته نشده و اوکراین بعد از خروج روس ها از بوچا این شهر را بمباران کرده و این اجساد نتیجه این عملیات است.
آنچه در سطور بالا توصیف شد یک داستان نبود، بلکه صحنه ای از یک جنگ بود که در قسمت شرقی اروپا توسط رسانه ها منعکس شده است، اینکه این عکس ها و یا اظهارات چقدر می تواند بر واقعیت منطبق باشد یا نه دلیل نگارش این سطور نیست، بلکه دستمایه یک کاوش در تاریخ نه چندان دور در نقطه ای باز هم نه چندان دور در قلب اروپا یعنی شهر سربرنیتسا در بوسنی است. مساله اساسی دیگر اینکه این صحنه ها با تمام توان توسط رسانه های گروهی در حال انعکاس است و تا جایی که ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو این اقدام را «وحشیگری بی‌سابقه» در اروپای چند قرن اخیر توصیف کرد. دبیر کل ناتو به نظر می رسد باید قدری بیشتر به حافظه خود تا جایی که سنش یاری می کند که قطعا یاری می کند فشار وارد کند تا برخی از «وحشی گری» ها را در این قرن و یا در اواخر قرن گذشته به یاد آورد. قطعا وی نام سربرنیتسا و آنچه بر سر مردمان این شهر که اکثرا مسلمان بودند را شنیده و به خوبی از زیر و بم آن اطلاع دارد.
قلب اروپا؛ دهه 90 بوسنی هرزگوین، شهر سربرنیتسا
بعد از فروپاشی یوگسلاوی در ابتدای دهه 90 میلادی در قلب اروپا در سال 1992 تا 1995 جنگی آغاز شد که آنچه در این جنگ توسط صرب ها بر ساکنان بوسنیایی که 90درصد آنها مسلمان بودند آمد، به عنوان بزرگترین نسل کشی و جنایت جنگی بعد از جنگ جهانی دوم لقب گرفت. صرب های تندروی بوسنی به فرماندهی راتکو ملادیچ برای یکدست کردن نژادی این کشور به بوسنی یورش بردند. این جنگ چند ساله در سکوت جامعه بین الملل بیش از ده هزار قربانی داشت و فقط در کشتار سربرنیتسا حدود 8000 هزار مرد بالای 15 سال به صورت دسته جمعی تیرباران شدند و در عین حال بزگترین جنایت جنگی علیه زنان به صورت تجاوزهای دسته جمعی برای پاکسازی نژادی در این جنگ اتفاق افتاد.
بر اساس اعلام سازمان ها و نهادهای حقوق بشری بین المللی، نیروهای صرب به فرماندهی راتکو ملادیچ در 11 ژوئیه 1995 دست‌کم 8372 غیرنظامی بوسنیایی در شهر سربرنیتسا را به قتل رساندند که این حادثه در تاریخ به عنوان فجیع‌ترین فاجعه انسانی در اروپا پس از جنگ جهانی دوم ثبت شده است.
این بخشی از یک جنگ در قلب اروپا بود که فقط سه دهه از وقوع آن می گذرد. نکته حائز اهمیت در داستان بوچا این است که دبیر کل ناتو بر اساس چند عکس و اظهاراتی که هنوز اثبات نشده و بر فرض اثبات، آن را بی سابقه ترین وحشی گری در چند قرن گذشته خوانده است!
سال هاست تلاش می شود تا آنچه بر سر مردم سربرنیتسا در دهه 90 میلادی آمد به ورطه فراموشی سپرده شود. مردم این شهر همه مسلمان بودند. تعریف وحشی گری در این بخش از تاریخ قرار است به گونه ای دیگررقم بخورد. آنچه داعش طی یک دهه بر مردم عراق و سوریه هم آوار کرد، به نظر می رسد،جایی در تعریف وحشی گری دبیرکل ناتو ندارد. جنگ در هیچ کجای این کره خاکی قابل دفاع نیست مگر برای دفاع از تجاوز خارجی برای غصب سرزمین مادری که ایران طی هشت سال در دهه 80 میلادی به تمام معنای کلمه با آن روبرو شد.
در قرن حاضر مرزبندی های نژادی و دینی ایده ای نخ نما شده است و سخنان دبیرکل ناتو جایی برای توجیه و توضیح برای افکار عمومی باقی نمی گذارد.
به قول مارکس تاریخ دوبار تکرار می شود بار اول تراژدی و بار دوم کمدی!
