«حمایت از تولید» و گوش سنگین گمرک

از دهه 90 یعنی پیش از آغاز قرن جدید تاکنون،مقام معظم رهبری هر سال را با عنوان «تولید» به مردم تبریک می گویند. مساله اصلی در خصوص نام گذاری سال ها این است که مقام معظم رهبری این نام گذاری را سیاستی کلی برای اجرا و تبیین اعلام می کنند اما متاسفانه همه از آن با عنوان «شعار» یاد می کنند و در نهایت نیز در همان حد شعار باقی می ماند. به نظر می رسد مسئولین باید برای سخن گفتن درباره این نام گذاری ها از کلمه سیاست گذاری به جای شعار استفاده کنند تا این مساله برای همگان این گونه تبیین شود که موظف به تقنین، اجرا و نظارت بر اجرای این سیاست گذاری ها هستند و این نام گذاری فقط شعار نیست و نباید شعار باقی بماند تا شاید از این دنیای شعار و شعار زدگی خارج شویم و این بن بست اقتصادی که کشور سال هاست با آن دست به گریبان است قدری گشوده شود!

امسال که آغاز قرن جدید نیز هست باز هم بر محور تولید نام گذاری شد اما تولید دانش بنیان؛ یعنی تولیدی که باید کشور را از هر گونه وابستگی به خارج تا حد امکان بی نیاز کند اما باید دید این سیاست جدید ابلاغ شده در کجای تولید و صنعت کشور قرار گرفته است. صنعتی که بیشترین آسیب را از تحریم، واردات و بیماری دلالی ناشی از تحریم ها دیده است.

شرکت های دانش بنیان در دهه 80 در هنگامه ای که پرونده هسته ای کشور گشوده شد و به تدریج تحریم دامن اقتصاد را گرفت، کار خود را آغاز کردند. این شرکت ها در ابتدا با تحقیقات کار خود را شروع کردند و از آنجایی که «ما نمی توانیم» از دوره استعماری در گوش اقتصاد و تولید کشور زمزمه شده، جدی گرفته نشدند اما به تدریج با تلاش و اتکا به توان و دانش بومی خود به تدریج تحقیقات را به مرحله تولید هدایت کردند.

هرچند یقیانا این مرحله با آزمون و خطاهایی نیز همراه بوده اما اکنون در آغاز قرن جدید دانش بنیان ها از این مرحله عبور کرده و با قاطعیت خود را بخشی از تولید می دانند اما باید دید چرا علی رغم تاکید بر جنبه دانش بنیان شدن تولید به عنوان سیاست جدید و توان این بخش برای تامین بخش های مختلف صنایع از خودرو تا داروسازی، هنوز این توان جدی گرفته نمی شود و برخی دست های پنهان با انواع سنگ اندازی ها به دنبال کمرنگ کردن حضور این بخش در عرصه تولید هستند و یا برخی از ارکانی که باید راه را برای حمایت از این بخش هموار کنند به خوابی رفته اند که بیدارکردنشان سخت است؟

شرکت های دانش بنیان برای تولید با چند مشکل مواجه هستند. این شرکت ها غالبا توسط نخبگان تشکیل می شود و از سرمایه اولیه یا برخوردار نیستند و یا اگر هم آورده ای وجود داشته باشد، کفاف تولید را نمی دهد از این جهت نیازمند حمایت های مالی در غالب تسهیلات هستند. که بانک ها یکی از مشکلات موجود بر سر راه این شرکت ها به شمار می روند. که پرداختن به این مساله دست مایه این گزارش نیست.

مساله بعدی که اغلب شرکت های دانش بنیان با آن به خصوص در حوزه داروسازی و قطعه سازی برای صنایع، دست به گریبان هستند، نیازبه واردات مواد اولیه است و گمرکی که به سنگی بزرگ پیش پای این شرکت ها تبدیل شده است.

ترخیص کالا و معافیت شرکت های دانش بنیان با رتبه های بالا به ترتیب به کابوس و رویایی برای این شرکت ها تبدیل شده که گمرک علی رغم همه تاکیدات که برای حمایت از این شرکت ها می شود به نظر می رسد علاقه ای به این حمایت ندارد.

شرکت های دانش بنیان که برای تولید نیازمند واردات مواد اولیه هستند، پشت درهای گمرک نگران موادی هستند که با ارز 25 هزار تومان وارد کرده و ممکن است در کاغذ بازی های گمرکی فاسد شده و دیگر قابل استفاده نباشد.

در این خصوص خبرنگار الف در تماسی با دو تن از مسئولان ارشد گمرک که وظیفه پاسخگویی و یا رفع ابهام در این خصوص را دارند، نتوانست پاسخ قابل توجهی به این انتقادات و مشکلات دریافت کند. به نظر می رسد مسئولان گمرک به مشکلاتی که شرکت های دانش بنیان در این بخش با ان مواجه هستند واقف هستند اما تمایلی به پاسخگویی رسانه ای در این خصوص ندارند.