مهدی کریمی تفرشی در گفت و گو با الف درباره صنایع غذایی در ایران افزود: در حالی که بسیاری از صنایع در حال حاضر در رکود نسبی به سر می برند، یکی از بخشهایی که امروز میتوانیم به آن توجه ویژه داشته و برای تحقق فرمایشات رهبری از آن بیشترین استفاده را داشته باشیم، صنایع غذایی در ایران است، صنعتی که سهم بالایی از گردش اقتصادی و تولید ناخالص ملی کشورمان را به خود اختصاص دادهاند.
وی تاکید کرد: این صنعت مهم و پیشرو نقش بسیار تعیین کنندهای در توسعه اقتصادی کشور بویژه در شرایط حساس و استراتژیک فعلی ایران ایفا میکند. به این دلیل که توجه به این بخش از اقتصاد کشور علاوه بر تامین نیازهای داخلی و امنیت غذایی فرصتی برای ارزآوری با صادرات خواهد شد.
رئیس هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور با بیان این که رسیدن به نرخ رشد سالانه ۲۲درصدی صادرات غیرنفتی از اهداف اصلی برنامه ششم توسعه صادراتی نیز محسوب میشود گفت: اما صنعت غذا بهعنوان یکی از رشتههای صادرات محور همچنان با چالشهای بسیاری در این بخش روبهرو است و برای تحقق اهداف صادراتی پیشبینی شده باید راهکارهای اساسی برای این بخش در نظر گرفت.
کریمی تفرشی تاکید کرد: مبارزه با رانت و فساد، مبارزه با قاچاق موادغذایی، رفع موانع و مشکلات بنگاههای صنعتی کوچک و شهرک های صنعتی، در نظرگرفتن تسهیلات و مشوق های لازم برای تولیدکنندگان، رفع مشکلات تامین مواد اولیه و دسترسی آسان و نیز حمایت از شرکت های دانش بنیان در این راستا می تواند شرایط را برای حضور موفق تر و پررنگ تر این صنعت در سال جهش تولید مهیا کند.
وی گفت: برای اینکه فعالان اقتصادی بتوانند نسبت به ورود به فضای کسبوکار و انجام سرمایهگذاری ترغیب شده و برای آن برنامهریزی نمایند ثبات ارزی یکی از مسائل مهم و تعیین کننده است. بعلاوه عدم امکان پیش بینی وضعیت ارزی نیز میتواند امنیت سرمایه گذاران را تهدید کند.
رئیس هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور افزود: در شرایط فعلی باید زمینه فعالیت بخش خصوصی را فراهم کرد اما در کنار آن نیز باید از اقشار ضعیف جامعه حمایتی مستقیم شود. بنابراین صنعت و تولید کشور در شرایط حساس اقتصادی نیازمند توجه و حمایت همه آحاد جامعه و سازمان ها و دستگاههای مختلف کشور است چرا که این خود ما هستیم که با رونق صنعت غذا میتوانیم به توسعه صادرات غیرنفتی و بالطبع رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک قابل توجهی کنیم.
کریمی تفرشی در ادامه درباره عملکرد بخش خصوصی در کنترل قیمتهای مواد غذایی گفت: دایره دخالت دولت در امور اقتصادی به خصوص بخش تولید و قیمتگذاری طی چند سال اخیر گسترش یافته و تقریبا بسیاری از کالاها مشمول این لطف مخرب دولتی شدهاند.
رئیس هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور افزود: متاسفانه تجربه نشان داده ریشه اغلب اختلالات به وجود آمده در بخش تولید و بازار از جمله نوسانات قیمت، عدم تناسب عرضه و تقاضا و نهایتا نابودی تولید داخلی، سیاستهای اشتباه مسئولان بوده است.
وی ادامه داد: سازوکار بازار کشف قیمت از طریق عرضه و تقاضا است. از آنجا که سیاستهای نظارتی دولت برای تنظیم بازار از جمله قیمتگذاری دستوری با سازوکار گفته شده هماهنگ نیست، ورود دولت به این بخش شاید به صورت موقتی و ظاهری نتیجهبخش باشد اما در بلندمدت منجر به تشدید التهاب و اختلالات قیمتی خواهد شد.
کریمی تفرشی گفت: طی سالهای اخیر مسئولیت حمایت از تولید، تنظیم بازارها و مقابله با اختلالات قیمتی در جهت حمایت از مصرفکننده به نهادهای نظارتی متعددی از جمله سازمان حمایت مصرفکننده و تولیدکننده، ستاد تنظیم بازار و سازمان تعزیرات حکومتی واگذار شده اما برخلاف اهداف گفته شده کارنامه عملکرد این نهادها نتایج مثبتی نشان نمیدهد.
کرونا با کسب و کار مواد غذایی چه کرده است؟!
رئیس هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور درباره تاثیر کرونا در کسب و کار مواد غذایی گفت: شیوع ویروس کرونا به متأثر شدن شدید تقاضای کل و عرضه کل در اقتصاد ایران منجر شد. در بخش تقاضا مصرف خانوار به علت کاهش درآمد، عدم تمایل برای خرید، افزایش پسانداز به دلیل نا اطمینانی از آینده و کاهش صادرات به دلیل ملاحظات تحریمی و بهداشتی کشورهای طرف تجاری بهشدت کاهش پیداکرد.
وی افزود: از طرفی عرضه نیز با شوکهایی مانند تعطیلی اجباری بخش عمدهای از خدمات، افزایش هزینه و سخت شدن واردات مواد اولیه و آسیب دیدن زنجیره تولید کالا، روبهرو شده است.
کریمی تفرشی با بیان این که آمارها نشان می دهد تولید در زمان شیوع کرونا ۶۵ درصد کاهش پیداکرده است گفت: ۵۹ درصد کسبوکارها با کاهش تقاضا مواجه شدهاند. همچنین ۵۷ درصد کارگاهها و فعالیتهای اقتصادی با مشکل تامین مواد اولیه مواجه شدهاند.
رئیس هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور افزود: تعطیل شدن بسیاری از کسب وکارهای مرتبط با مصرف مواد غذایی مانند رستورانها، فعالیتهای تامین غذا و اغذیه، هتلها که تامین مواد اولیه غذایی آنها از بخش کشاورزی است قطعا بر میزان عرضه و تقاضا در صنعت غذا در دوران شیوع کرونا تاثیر گذاشت. هر چند بخش کشاورزی به ذات خود مصونیت بالایی نسبت به بحران کرونا دارد، اما بخش مصرف تحت تاثیر این پدیده قرار گرفت.
وی با بیان این که شیوع این ویروس باعث تغییرات قابلتوجهی در رژیم غذایی و سبد مصرفی افراد شده است یادآور شد: تعطیلی نمایشگاههای صنایع و مواد غذایی باعث شد فرصتهای بازاریابی جدید، صادرات و تعامل بین فعالان این صنعت برای جذب سرمایههای جدید از بین برود و با کاهش بازدید هیاتهای تجاری از خطوط تولید، اثرات دیگری را بر حوزه تولید و سرمایهگذاری در حوزه صنعت غذا بر جا گذاشت.
کریمی تفرشی در ادامه گفت: تغییر شیوه عرضه غذا و توزیع مواد غذایی در کشور، رفع بخش مهمی از مشکلات توزیع غذا و تقویت خریدهای آنلاین مواد غذایی که باعث شد فروش آنلاین مدل بهصرفهتری برای فروش باشد از جمله فرصت های جدیدی بود که با شیوع کرونا برای صنعت غذا فراهم شد. این روش باعث کاهش رفتوآمد و ترافیک در سطح شهر و کاهش هزینههای فروشگاهی میشود. علاوه بر این فروش آنلاین مواد غذایی، هزینههای انبارداری را هم برای تولیدکنندگان و هم توزیعکنندگان پایین آورده است.
رئیس هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور بهبود شفافیت در خریدها، ایجاد امکان ارتباط بیواسطه مشتریان با تولیدکنندگان، کوتاه شدن زنجیره توزیع غذا و سود بیشتر تولیدکننده و مصرفکننده، ایجاد بازار بزرگتر و متنوعتر که باعث افزایش رقابت برای عرضه کالا میشود، کاهش هزینههای تولید و دسترسی تولیدکننده به صورت مستقیم به بازار بر اساس تقاضای واقعی و نه تقاضای دستکاریشده، کاهش ضایعات و حفظ کیفیت مطلوب و سلامت غذا را از دیگر فرصتهای کرونا در این صنعت عنوان کرد.
وی گفت: فروش آنلاین به عنوان یکی از مهمترین مزایای شیوع کرونا جایگاه قابل توجهی در بازار سنتی ایران پیدا کرده است که این جایگاه را به راحتی نمیتوان پس گرفت و در آینده نیز بر مبنای ظرفیتها و امکانات فروش آنلاین، ساختار توزیع کالا در ایران دچار تحولات دیگری میشود که میتوان به عنوان یکی از مهمترین امیدهای بهبود مشکلات زنجیره توزیع کالا به آن نگاه کرد و حتی برای تقویت این امکان تازه خلقشده بازار ایران باید برنامهریزیهای بیشتری کرد.