به گزارش الف، چند روز قبل رسانههای فلسطینی گزارش دادند که «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین وضعیت جسمانی مساعدی نداشته و دیگر توان لازم برای انجام کارهای خود را ندارد. بعد از آن نیز اخبار ضد و نقیضی درباره مرگ ابومازن منتشر شد. برخی منابع فلسطینی نیز به طور کلی همه شایعات در این زمینه را تکذیب و تاکید کردند که محمود عباس از بیماریهای مزمنی رنج میبرد و به همین دلیل باید هر چند وقت یکبار برای معاینه منظم به بیمارستان مراجعه کند.
همین مسئله علامت سوالهایی به وجود میآورد مبنی بر اینکه آیا واقعاً محمود عباس بیمار است یا اینکه سناریو دیگری در این میان وجود دارد. همچنین اگر خبر وخامت اوضاع جسمانی وی صحت داشته باشد چه احتمالاتی برای انتخاب جانشین و سرنوشت تشکیلات خودگردان در مرحله بعد از ابومازن مطرح میگردد؟
بحث جنگ قدرت در سطح رهبری فلسطین از مدتها قبل مطرح شده بود و این مسئله بعد از تغییرات جدید در مناصب سازمان آزادیبخش فلسطین تشدید شد. محمود عباس حدود دو هفته قبل با صدور حکمی «حسین الشیخ» عضو کمیته مرکزی جنبش فتح که روابط نزدیکی با محافل صهیونیستی دارد را به ریاست کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین منصوب کرد و آنگونه که منابع فلسطینی گزارش میدهند اخیراً نیز برخی از وظایف ریاست تشکیلات خودگردان را به وی واگذار کرده بود.
ناظران ارزیابی میکنند که در سایه مطرح شدن بحث بیماری محمود عباس، فلسطین به سمت مرحله مبهمی درباره آینده نظام سیاسی آن و همچنین سرنوشت تشکیلات خودگردان پیش میرود. علاوه بر آن بیماری ابومازن چندین چالش و معضل اساسی را در سطح رهبری فلسطین یادآوری میکند که این چالشها در مرحله جدید بیشتر نیز خواهد شد.
واضح است که محمود عباس در همه سالهای ریاست خود در تشکیلات خودگردان فلسطین نتوانست هیچ موضع قاطعی برای دفاع از حقوق فلسطینیان در برابر اشغالگران صهیونیست اتخاذ کند و هیچ یک از توافقهای ملی فلسطین از سال ۲۰۰۵ تاکنون را اجرا نکرده است و به هماهنگی امنیتی و نظامی با رژیم صهیونیستی ادامه میدهد.
بنابراین در شرایطی که قرار باشد محمود عباس از ریاست تشکیلات خودگردان کنار برود هیچگونه برنامه جامع ملی برای فلسطینیان که بتوان در عمل آن را اجرا کرد وجود ندارد. عمده علت این امر به پایبندی ابومازن به گزینه سازش با صهیونیستها و حرکت در مسیر توافقهای اسلو و کنار گذاشتن گزینه مقاومت برمیگردد.
از سویی مخالفت محمود عباس با برگزاری انتخابات عمومی در فلسطین از ترس اینکه حماس در این انتخابات پیروز شود موجب شد تا هیچ چارچوب ملی در سطح نمایندگی فلسطینیان تشکیل نگردد. در چنین شرایطی در صورتی که ابومازن دیگر نتواند به عنوان رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به وظایف خود ادامه دهد این جایگاه برای مدتها همچنان خالی میماند و ساز و کار مشخصی برای تعیین جانشین محمود عباس وجود ندارد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که محمود عباس آخرین رهبر نسل اول جنبش فتح در فلسطین است و انتظار میرود که جانشین وی در تشکیلات خودگردان یکی از رهبران نسل دوم این جنبش باشد. از طرف دیگر وضعیت جنبش فتح در دورهای که ابومازن ریاست تشکیلات خودگردان را بر عهده داشت کاملاً تضعیف شده است و اختلافات متعددی در داخل این جنبش میان نسل قبلی و نسل جدید مسئولان آن به وجود آمد. به همین دلیل بعید است که مقامات جنبش فتح بتوانند بر سر جانشینی ابومازن به یک اجماع داخلی برسند.
اما علاوه بر معضلاتی که بعد از خبر بیماری محمود عباس میتواند در سطح داخلی فلسطین به وجود بیاید، رژیم صهیونیستی نیز با چالشهایی مواجه خواهد شد. در همه این سالها محمود عباس یکی از مهرههای مهم برای رژیم صهیونیستی جهت کنترل اوضاع فلسطین بود و ابومازن به طور کامل در زمینه امنیتی و نظامی با هماهنگی صهیونیستها کار میکرد. بر همین اساس تلآویو تلاش دارد تا وضعیت کرانه باختری را به گونهای سازماندهی کند که غیبت ابومازن فضای امنیتی این منطقه را منفجر نکرده و همکاری میان تشکیلات خودگردان فلسطین و اسرائیل همچنان ادامه داشته باشد.
منابع آگاه فاش کردند که محافل سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی از حسین الشیخ برای جانشینی ابومازن حمایت میکنند. در همین راستا «بنی گانتس» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی تماسهای متعددی با دولت آمریکا و برخی طرفهای منطقهای برقرار کرده تا ریاست حسین الشیخ در تشکیلات خودگردان فلسطین را تسهیل کند؛ زیرا همانطور که گفته شد حسین الشیخ روابط نزدیکی با صهیونیستها دارد.
در این شرایط نیروهای ملی فلسطین در همه جهتگیریهای خود از پذیرش هرگونه گزینههای خارجی برای جانشینی محمود عباس خودداری میکنند و معتقدند که رئیس جدید تشکیلات خودگردان فلسطین باید با توافق جمعی و بر اساس روند دموکراتیک تعیین گردد. در این زمینه جنبش حماس ، جهاد اسلامی ،جبهه ملی فلسطین، جبهه مردمی- فرماندهی کل و سایر گروههای مقاومت در کنار موسسات جامعه مدنی و ملی فلسطین در هماهنگی با یکدیگر عمل کرده و تاکید دارند که هرگز گزینههای اسرائیل برای ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین را نمیپذیرند.
بر همین اساس پیش بینی میشود که انتخاب جانشین برای ابومازن مرحله حساس و خطرناکی در فلسطین باشد؛ چرا که این مرحله از یک سو به اختلافات داخلی در جنبش فتح و از طرف دیگر به مقاومت نیروهای ملی فلسطین در برابر گزینههای اسرائیل برای جانشینی ابومازن مربوط میشود.