اما و اگرهای آتش‌بس موقت در یمن/ آیا جنگ به مرحله پایانی رسیده است؟

به گزارش الف، یمنی‌ها هشتمین سال تجاوز ائتلاف سعودی-آمریکایی به کشورشان را با حملاتی قاطع و کوبنده علیه تاسیسات حیاتی و نفتی عربستان سعودی در عمق این کشور آغاز کردند؛ مسئله‌ای که بنا به اعتراف یک مقام رسمی در وزارت انرژی عربستان اختلال اساسی در روند تولید نفت این کشور به وجود آورده و سعودی‌ها اعلام کردند که دیگر مسئولیتی در قبال کمبود سوخت کشورهای غربی در نتیجه حملات یمن به تاسیسات عربستان ندارند.

اما همانطور که پیش‌بینی می‌شد ائتلاف عربستان پاسخ این حملات یمنی‌ها را طبق روش معمول خود با بمباران مواضع غیرنظامی یمن در استان‌های مختلف این کشور از جمله صعده و صنعا داد که طی آن ده‌ها تن از غیرنظامیان یمنی از جمله زنان و کودکان جان باختند.

در بحبوحه این حملات موشکی و پهپادی یمن به اهداف عربستان بود که چند روز قبل «مهدی المشاط» رئیس شورای عالی سیاسی یمن از یک آتش‌بس سه روزه و تمدید آن در صورت توقف تجاوزات عربستان خبر داد. در این شرایط ائتلاف سعودی که ضربات سختی در جبهه داخلی و خارجی یمن از جانب نیروهای مسلح این کشور دریافت کرده بود مدعی شد که به دعوت شورای همکاری خلیج فارس این آتش‌بس را می‌پذیرد.

پرواضح است که سعودی‌ها و متحدانشان با حسن نیت چنین اقدامی انجام نداده‌اند بلکه عوامل و اهدافی پشت پرده آن وجود دارد.

در وهله نخست باید به شرایط ائتلاف عربستان در عرصه میدانی جنگ یمن توجه کرد. این ائتلاف درحالی وارد هشتمین سال جنگ یمن شده که طبق شواهد موجود هنوز استراتژی دقیقی برای ادامه جنگ یا توقف آن ندارد و چشم به کمک آمریکا و اروپا و سازمان ملل دوخته است.

در شرایطی که عربستان بعد از 7 سال نتوانست بر شمال یمن مسلط شود و آخرین دژ آن در استان راهبردی مارب نیز در حال سقوط است، حملات موشکی و پهپادی غافلگیرکننده انصارالله به تاسیسات نفتی و مواضع داخلی عربستان آن هم در بحبوحه بحران سوخت جهان در اثر جنگ اوکراین موجب شده تا سعودی‌ها ابتکار عمل را از دست داده و صرفا با کشتار غیرنظامیان کارنامه جنایت‌های خود را سیاه‌تر کنند.

در عرصه تجهیزات نظامی نیز ائتلاف سعودی علی رغم هزینه‌های سنگین و صدها میلیارد دلاری که طی سال‌های جنگ متحمل شده به ویژه در سطح سامانه‌های پدافند هوایی توفیق چندانی نداشته و با وجود حمایت‌های آمریکا و غرب هنوز نتوانسته راهی برای مقابله با موشک‌ها و پهپادهای یمنی پیدا کند.

در سطح سیاسی نیز سعودی‌ها شرایط مطلوبی در جنگ یمن ندارند و تقریبا همه کارت‌های خود را در این زمینه از دست داده‌اند. بنابراین شرایط مذکور موجب می‌شود تا عربستان و متحدانش به دنبال خریدن زمانی جهت بازیابی و ساماندهی به امور خود باشند.

هانس گروندبرگ، فرستاده سازمان ملل در امور یمن درباره مفاد توافق دو طرف جنگ برای آتش بس اعلام کرد که این توافق شامل ورود بیش از چهل کشتی به بندر الحدیده، از جمله کشتی‌های حامل مشتقات نفتی، و انجام بیش از پنجاه پرواز حامل بیماران یمن از فرودگاه صنعا به تعدادی از کشورهای عربی و تبادل بیش از 2000 اسیر است. همچنین همه عملیات‌های نظامی زمینی و دریایی و هوایی در داخل و خارج یمن نیز باید متوقف گردد.

اما طرف یمنی همانطور که از سال‌های گذشته اعلام کرده بر لغو محاصره کامل یمن در هرگونه توافق آتش‌بس تاکید دارد و آتش‌بس بدون رفع محاصره یمن را بی‌معنا می‌داند. بنابراین در صورتی که هرگونه تحرک مشکوکی از جانب عربستان در نقض تعهدات به مفاد این توافق مشاهده شود یمنی‌ها خود را ملزم به ازسرگیری حملات علیه مواضع دشمن می‌دانند.

بسیاری از کارشناسان بین‌المللی و منطقه‌ای معتقدند که این آتش‌بس دوماهه می‌تواند مقدمه‌ای برای برقراری یک صلح پایدار و چه بسا پایان جنگ ویرانگر یمن باشد. اما آنها در عین حال تاکید می‌کنند که با توجه به تجربه نقض توافق‌های مشابه از جانب عربستان نباید خیلی به این مسئله خوشبین بود. به ویژه اینکه تنها چند ساعت بعد از اعلام این آتش‌بس، ائتلاف سعودی با حملات توپخانه‌ای و راکتی منطقه مرزی «شدا» در استان صعده را هدف قرار داد که طی آن 3 غیرنظامی یمنی جان خود را از دست دادند.

در همین چارچوب «محمد طاهر أنعم» مشاور شورای عالی سیاسی یمن معتقد است که عربستان مجددا به روش تعلل و خریدن زمان برای آرام کردن جبهه‌های نظامی و تقویت مزدوران در جبهه‌های داخلی یمن برگشته است و همچنین در معامله تبادل اسرا نیز جدیتی به خرج نمی‌دهد. نقض این آتش‌بس به فاصله چند ساعت از اعلام آن نیز شاخصی است که ثابت می‌کند ائتلاف سعودی قصد پایان دادن به جنگ را نداشته و همچنان برای کسب حداقل دستاورد از این جنگ دست و پا می‌زند.

در این شرایط ممکن است سعودی‌ها در صدد بازیابی صفوف مزدوران خود در یمن باشند و از توافق مذکور به این منظور استفاده کنند که مقامات دولت صنعا درباره آن هشدار داده‌اند. اما اگر عربستان قصد تشدید درگیری‌ها را داشته باشد عملا در برابر دو گزینه قرار می‌گیرد: اینکه طرح شورای عالی سیاسی یمن برای آتش‌بس را کامل بپذیرد یا اینکه بار دیگر ضربات موشکی و پهپادی یمنی‌ها را که قطعا در سال هشتم وارد مرحله پیشرفته‌تری خواهد شد، به جان بخرد.


پست های مرتبط

پیام بگذارید